بهروزرسانی پربینندهترین مقالات ویکیپدیای فارسی. اطلاعات بیشتر...
آمیزش جنسی یا سِکس به عمل تولیدمثلی گفته میشود که در آن، اندام جنسی جنس مذکر (در انسان و حیوانات ردهبالای دیگر)، وارد اندام جنسی ماده یعنی مهبل میشود، و در صورت موفقیت، سلولهای اسپرم جنس مذکر را وارد بدن جنس ماده میکند و تخمک جنس ماده را باردار میسازد. این کار باعث تشکیل اندامگان جدیدی میشود. در برخی از مهرهداران، مانند ماهیها، تخمها در خارج از بدن ماهی، پراکنده و به صورت خارجی باردار میشوند.
ملکه گدایان (مجموعه نمایش خانگی)
ملکه گدایان مجموعهٔ نمایشی به کارگردانی حسین سهیلیزاده و به تهیهکنندگی علی طلوعی، محصول سال ۱۳۹۹ است که به صورت اختصاصی توسط شبکهٔ نمایش خانگی فیلیمو پخش میشود. بخشهایی از این سریال در استانبول ترکیه فیلمبرداری شدهاست. تولید سریال ملکه گدایان از پیش از شیوع کرونا آغاز شد و عمده روزهای تصویربرداری آن در روزهای کرونا ادامه یافت.موسیقی تیتراژ این سریال توسط روزبه بمانی ساخته شدهاست.
میرزا محمدتقیخان فراهانی (زادهٔ ۱۱۸۵ خورشیدی در هزاوه، اراک – درگذشتهٔ ۲۰ دی ۱۲۳۰ خورشیدی در باغ فین کاشان) مشهور به امیرکبیر، اولین صدراعظم ایران در زمان ناصرالدینشاه قاجار طی ۲۸ مهر ۱۲۲۷ خورشیدی تا ۲۲ آبان ۱۲۳۰ خورشیدی بود.امیرکبیر همسر عزتالدوله، خواهر ناصرالدینشاه قاجار بود و سبب ازدواج دخترش تاجالملوک با مظفرالدینشاه قاجار، پنجمین پادشاه از دودمان قاجار، پدربزرگ ششمین پادشاه قاجار، محمدعلیشاه، نیز بهشمار میرود.اصلاحات امیرکبیر اندکی پس از رسیدن وی به صدارت آغاز گشت و تا پایان صدارت کوتاه او دنبال شد. مدت صدارت امیرکبیر ۳۹ ماه (سه سال و سه ماه) بود. او بنیانگذار دارالفنون بود که برای آموزش دانش و فنّاوریهای نو به فرمان او در تهران پایهگذاری شد.
عدد گویا (به انگلیسی: Rational number) در علم ریاضیات، عددی است، که میتواند به صورت کسر p/q از دو عدد صحیح (p صورت کسر و q مخرج کسر غیر صفر) بیان شود. به عبارت دیگر اعداد گویا کسرهایی هستند که از تقسیم عدد صحیح بر عدد صحیح به جز صفر پدید آمده باشد مثلا عدد صحیح زیر رادیکال نباشد. از آنجایی که q {\displaystyle q} میتواند برابر با عدد یک باشد، پس تمامی اعداد صحیح، عدد گویا نیز هستند.
قوانین حرکت نیوتن (به انگلیسی: Newton's laws of motion)، سه قانون فیزیک، و بنیان مکانیک کلاسیک هستند. این قوانین رابطه نیروهای واردشده بر جسم و حرکت آن را بهدست میدهد. این قوانین را میتوان اینگونه خلاصه کرد: قانون اول: در یک دستگاه مرجع، جسمی که زیر اثر نیرویی نباشد، یا ساکن است، یا با سرعت ثابت در حرکت است و تا ابد این شرایط تغییر نخواهد کرد.
عدد مرکب عددی طبیعی بجز یک (یک نه مرکب است نه اول) است که اول نباشد. یا به عبارت دیگر اعدادی طبیعی که بتوان به صورت ضرب حداقل دو عدد طبیعی بزرگتر از یک نوشت. پنجاه عدد مرکب اول عبارتاند از:۴, ۶, ۸, ۹, ۱۰, ۱۲, ۱۴, ۱۵, ۱۶, ۱۸, ۲۰, ۲۱, ۲۲, ۲۴, ۲۵, ۲۶, ۲۷, ۲۸, ۳۰, ۳۲, ۳۳, ۳۴, ۳۵, ۳۶, ۳۸, ۳۹, ۴۰, ۴۲, ۴۴, ۴۵, ۴۶, ۴۸, ۴۹, ۵۰, ۵۱, ۵۲, ۵۴, ۵۵, ۵۶, ۵۷, ۵۸, ۶۰, ۶۲, ۶۳, ۶۴, ۶۵, ۶۶, ۶۸, ,۶۹, ۷۰.
ایلان ریو ماسک (به انگلیسی: Elon Reeve Musk) (۲۸ ژوئن ۱۹۷۱) ، مهندس، طراح صنعتی، مخترع و شخص نامی تجارت در صنایع پیشرفته آمریکایی و جزو ده شخصیت تأثیرگذار در فناوری است. او بنیانگذار شرکتهایی همچون تسلا موتورز، پیپال (که اکنون به ایبی تعلق دارد) و اسپیساکس است. او هماکنون مدیرعامل و مدیرفنی در اسپیساکس است.
اَتُم (به فرانسوی: Atome) کوچکترین واحد تشکیل دهنده یک مادهٔ ساده است و خواصی مشابه آن ماده دارد که میتواند به کمک پیوند شیمیایی به اتمی دیگر متصل گردد. تئوری اتم گرایی که از عقیدهٔ تشکیل مواد از ریزدانههای نادیدنی (در برابر عقیده به تفکیکپذیر بودن مواد تا بی نهایت) دفاع میکرد از تاریخ باستان شناخته شده بود. اتم ابتدا توسط دانشمند ایرانی هوشتانه (به یونانی اوستن یا اوستانوس) که در لشکرکشی خشایارشاه به یونان با او همراه بود و در آنجا به آموزش کیمیا میپرداخت طرح گردید.
قورباغه مجموعهٔ نمایشی با ژانر جنایی به نویسندگی، تدوین و کارگردانی هومن سیدی و تهیهکنندگی علی اسدزاده، محصول سال ۹۹–۱۳۹۸ است. این مجموعه نخستین سریال ساخته شده توسط هومن سیدی است که قرار بود نخستین قسمت آن در ۲۴ آذر ۱۳۹۹ ه.ش منتشر شود اما با دستور قضایی پخش این سریال متوقف شد. سرانجام قسمت اول این مجموعه در تاریخ ۳ دی ۱۳۹۹ منتشر شد.
پییاخته یا یاختهٔ عصبی یا نورون (به انگلیسی: neuron) به همهٔ گونههای به غیر از نوروگلیاها یاختههای بافت عصبی گفته میشود؛ ولی گاهی منظور از یاختهٔ عصبی، تنها یاختههای تحریک پذیر میباشد که یکی از گونههای یاختههای عصبی میباشند. هر یاختهٔ عصبی را یک «نورون» میگویند. دستگاه عصبی از تعداد زیادی نورون تشکیل شدهاست.
ایران (نام رسمی: جمهوری اسلامی ایران) کشوری در آسیای غربی است. این کشور با ۱٬۶۴۸٬۱۹۵ کیلومتر مربع پهناوری، دومین کشور بزرگ خاورمیانه است. ایران از شمالغرب با ارمنستان و جمهوری آذربایجان، از شمال با دریای خزر، از شمال شرق با ترکمنستان، از شرق با افغانستان و پاکستان، از جنوب با خلیج فارس و دریای عمان و در غرب با عراق و ترکیه هممرز است.
پیوند کووالانسی (به انگليسي: Covalent bond) یا رابطه اشتراکی یا رابطه کووالانسی یک نوع رابطه شیمیایی در شیمی است. در ترکیب یونی، اتمها با از دست دادن یا گرفتن الکترون، مدار بیرونی خود را پر میکنند. اما در رابطه اشتراکی (کووالانسی) اتمها میتوانند با همرسانی الکترونها مدار خودشان را پر کنند و به هشتایی پایدار گاز نجیب بعد از خودشان برسند پیوند کووالانسی بین نافلزات مشابه یا غیرمشابه با اشتراک الکترونهای مدار آخر انجام میشود.
سید علی حسینی خامنه (زادهٔ ۲۹ فروردین ۱۳۱۸) معروف به سید علی خامنهای، روحانی مسلمان، مجتهد، مرجع تقلید شیعی و امام جمعهٔ تهران و دومین رهبر جمهوری اسلامی ایران است. وی طبق اصول ۱۰۷ و ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، عالیترین مقام کشور و فرمانده کل نیروهای مسلح محسوب میشود. او ریاست بنیاد دائرةالمعارف اسلامی را نیز بر عهده دارد.خامنهای از ۴ سالگی در مکتبخانه شروع به تحصیل کرد.
هیدروکربنها، بهطور ساده در دانش شیمی، دستهای از مواد آلی هستند که در ساختار مولکولی آنها، فقط اتمهای عنصرهای کربن و هیدروژن شرکت دارند. هیدروکربنها، همانند دستهبندی تمام مواد آلی، در دو گروه آلیفاتیک و آروماتیک قرار میگیرند. از نگاه دیگر میتوان هیدروکربنها را در دو گروه سیرنشده و یک گروه سیرشده قرار داد.
وزن(به انگلیسی Weight) در زبان علمی و مهندسی، به نیرویی گفته میشود که در اثر گرانش به جرم وارد میشود. ولی امروزه همهٔ مردم و حتی در بسیاری از متنهای رسمی و قانونی در جایی از واژهٔ وزن استفاده میکنند که منظور جرم جسم است. واژهٔ وزن نیروی گرانشی وارد شده از طرف زمین به اجسام است و واحد آن نیوتون میباشد.
ایزوتوپ (به فرانسوی: Isotope)، اتمهای یک عنصر مشخص هستند که عدد اتمی (Z) یکسان و عدد جرمی (A) متفاوتی دارند. عدد اتمی بیانگر تعداد پروتونهای هسته اتم است؛ بنابراین ایزوتوپهای یک عنصر، تعداد پروتونهای مساوی دارند. اختلاف در عدد جرمی ایزوتوپها از اختلاف تعداد نوترونهای موجود در هسته آنها ناشی میشود.
جدول تناوبی عنصرهای شیمیایی یا جدول مندلیف (به انگلیسی: Periodic table یا periodic table of elements)، نمایش جدولی عنصرهای شیمیایی بر پایهٔ عدد اتمی، آرایش الکترونی و ویژگیهای شیمیایی آنها است. ترتیب جایگیری عنصرها در این جدول از عدد اتمی (شمار پروتونهای) کمتر به سوی عدد اتمی بالاتر است. شکل استاندارد این جدول ۱۸ × ۷ است؛ عنصرهای اصلی در بالا و دو ردیف کوچکتر از عنصرها در پایین جای دارد.
عدد صحیح یا عدد درست، عددی است که میتواند بدون جزء کسری نوشته شود. برای مثال، ۲۱، ۴، ۰، و۴− عدد صحیح هستند، در حالی که ۹٫۷۵، و √۲ عدد صحیح نیستند؛ و اعداد صحیح میشود گفت روند هستند مجموعه اعداد صحیح از صفر (۰)، اعداد طبیعی مثبت (۱، ۲، ۳، ...)، که همچنین اعداد شمارشی نیز گفته میشوند، و وارون جمعیشان (اعداد صحیح منفی، یعنی، ۱−، ۲−، ۳−، ...) تشکیل شدهاست. این مجموعه شامل اعداد مثبت و صفر و اعداد منفی است.
روشهای آمیزش جنسی که معمولا از آنها با عنوان پوزیشنِ سکس (به انگلیسی: Sex position) یاد میشود، روشهای هستند که افراد برای انجام معاشقه و سایر فعالیتهای جنسی استفاده میکنند. روشهای آمیزش جنسی معمولا بر اساس موقعیتی که طرفین درگیر در رابطه جنسی اتخاذ میکنند، توصیف میشوند. روشهای آمیزش جنسی لزوما به دخول منتهی نمیشوند.
در متالوژی، فولاد زنگنزن یا فولاد ضدزنگ یا استنلس استیل (به انگلیسی: Stainless Steel)، که Inox نیز خوانده میشود، آلیاژی از فولاد میباشد، که اصلیترین عناصر تشکیل دهنده آن آهن، کروم و نیکل است که حداقل درصد جرمی کروم در آن ۱۰٫۵ درصد و حداکثر درصد جرمی کربن آن ۱٫۲ درصد میباشد.فولادهای زنگنزن به دلیل خاصیت غیرفعال شدن خود میتوانند مقاومت بسیار خوبی در برابر خوردگی از خود نشان دهند. این فولادها به دلیل شکل گرفتن یک لایه غیرفعال بر روی سطحشان که به شدت به ماده زیرین پیوند خوردهاست و از تماس بیشتر ماده به محیط اطراف جلوگیری میکند چنین خاصیتی دارند. برای اینکه این پدیده غیرفعال سازی بهطور پایدار در فولاد اتفاق بیفتد نیاز است که حداقل ۱۰٫۵ درصد از ماده را کروم تشکیل دهد.
کربن دیاکسید یا گازکربنیک (با فرمول شیمیایی CO۲)، از ترکیب کربُن با اکسیژن به دست میآید. گاز کربنیک بر اثر سوختن زغال و مواد آلی در مجاورت اکسیژن، تخمیر مایعات، تنفس جانوران و گیاهان و غیره به دست میآید. (بهطور بسیار سادهتر میتوان گفت زمانی که کربن میسوزد-یا به عبارت دیگر سوختن کامل صورت میگیرد-گاز دیاکسید کربن تولید میشود) کربن دیاکسید دارای دو پیوند دوگانه o=c=o میباشد تعداد پیوندهای کووالانسی در آن ۴ میباشد و دو قلمرو الکترونی دارد.
یون به اتم یا مولکولهایی گفته میشود که بار الکتریکی اضافه داشته باشند و این بار میتواند منفی یا مثبت باشد. نابرابری تعداد کل الکترونها با پروتونها، در یک اتم یا مولکول، به آن بار خالص مثبت یا بار خالص منفی الکتریکی میدهد. علت تبدیل اتمها یا مولکولها در یون توانایی اتمها به گرفتن الکترون اضافی یا ازدست دادن یک یا چند الکترون می باشد.
اکسیژن (انگلیسی: Oxygen) یکی از عناصر شیمیایی در جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن O و عدد اتمی آن ۸ است. این عنصر که عضوی از خانواده عناصر گروه کالکوژن، یعنی گروه شانزدهم در جدول تناوبی است، نافلزی بسیار واکنشپذیر و عاملی اکسیدکننده است که به آسانی موجب اکسید شدن عناصر و ترکیبات شیمیایی میشود. از نظر جرمی، پس از هیدروژن و هلیوم، اکسیژن سومین عنصر فراوان در کیهان است.
قوّه مقننه جمهوری اسلامی ایران یکی از سه قوّه نظام جمهوری اسلامی ایران است که کار تهیّه و تصویب قوانین عمومی کشور را بر عهده دارد.قوّه مقننه از دو رکن تشکیل شدهاست: مجلس شورای اسلامی که در آن نمایندگان منتخب مجلس، قوانین گوناگون مورد نیاز کشور را تهیّه، تعدیل و تصویب میکنند.اعضای شورای اسلامی هر چهار سال یک بار انتخاب میشوند. رئیس مجلس در حال حاضر محمدباقر قالیباف است. شورای نگهبان که کار نظارت بر مصوبات مجلس شورای اسلامی و انطباق آنها با قانون اساسی و شرع را بر عهده دارد.
سید شهاب حسینی (زادهٔ ۱۴ بهمن ۱۳۵۲) هنرپیشه سینما، تئاتر و تلویزیون، مجری، کارگردان، تهیه کننده و گوینده ایرانی است.شهاب حسینی در سال ۱۳۸۷ با بازی در فیلم سوپر استار، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر را دریافت نمود. وی در جشنواره فیلم کن ۲۰۱۶ با ایفای نقش در فیلم فروشنده به کارگردانی اصغر فرهادی، توانست جایزهٔ بهترین بازیگر مرد جشنواره فیلم کن را به خود اختصاص بدهد. همچنین او خرس نقرهای بهترین بازیگر مرد جشنواره بینالمللی فیلم برلین ۲۰۱۱ را بههمراه گروه بازیگران فیلم جدایی نادر از سیمین کسب کرد.
مولکول یا ملکول (به فرانسوی: molécule) یکی از کوچکترین ذرات یک مادهٔ شیمیایی خالص است که ویژگیهای آن ماده را دارد. یک مولکول از دو یا چند نوع اتم نافلز تشکیل شده که با پیوند هایی از نوع پیوند اشتراکی یا همان پیوند کووالانسی به یکدیگر متصل اند. البته مولکول بعضی عناصر (همچون گازهای نجیب (گروه ۱۸ جدول تناوبی)) تنها از یک اتم تشکیل شدهاند.
اعداد طبیعی (به انگلیسی: Natural number) یا اعداد صحیح مثبت اعدادی هستند که برای شمارش (بطور مثال در «شش سکه روی میز است») و برای ترتیب (بطور مثال در «این سومین شهر بزرگ در کشور است») به کار میروند. در اصطلاحشناسی ریاضیات، لغت مورد استفاده برای شمارش اشیاء "اعداد کاردینال" و لغت مربوط به ترتیب آنها "اعداد ترتیبی" است.مجموعهٔ اعداد طبیعی همان مجموعهٔ اعداد صحیح مثبت یعنی {...،۱،۲،۳} است. برای بودن یا نبودن عدد صفر در مجموعه اعداد طبیعی سه تعریف موجود میباشد.
ویژگیهای فلزات، شبهفلزات و نافلزات
مواد شیمیایی موجود در طبیعت میتوانند با توجه به خواص فیزیکی و شیمیایی مشترک به دستههای به فلزات، فلزوئید (شبه فلزات) و غیر فلزات تقسیم کرد. تمام فلزات ظاهر براق دارند؛ هادی خوبی از گرما و برق هستند. شبهفلزات جامدات شکننده فلز هستند که هم نیمه هادی هستند یا در فرمهای نیمه هادی وجود دارند و دارای اکسیدهای آمفوتریک یا ضعیف اسیدی هستند.
ساختار زمین یا ساختار درونی زمین از قشرهای کرویشکل لایهبندی شدهای بهترتیب؛ از یک پوسته جامد بیرونی؛ ساختهشده از سیلیکات، یک استنوسفر یا گوشته با گرانروی بالا، و یک هسته؛ که بخش بیرونی آن مایع با گرانروی بسیار کم، و بخش درونی آن جامد است، تشکیل شدهاست. درک علمی از ساختار داخلی زمین بر پایهٔ مشاهدات مکاننگاری (توپوگرافی) و ژرفاسنجی، بررسی برونزدهای سنگی، نمونههایی که از ژرفای بیشتر توسط آتشفشانها یا فعالیت آتشفشانی به سطح آمده، تجزیه و تحلیل امواج لرزهاییی که از درون زمین عبور میکنند، اندازهگیریهای میدانهای گرانشی و مغناطیسی زمین و آزمایشها با مواد جامد متبلور در فشارها و دمای متناسب و مشابه با وضعیت داخلی عمیق زمین دانسته شدهاست. پوسته بیرونیترین لایهٔ زمین است و بیشتر از اکسیژن و سیلیکون ساختهشده و تنها جایی است که زندگی بر روی آن شناخته شدهاست.
بار الکتریکی یا بار برقی (به انگلیسی: Electric charge) (بهطور خلاصه: بار) یک خاصیت ماده (مواد پیرامونمان) است که باعث میشود هنگامی که جسمی باردار در مجاورت جسم باردار دیگری قرار میگیرد به آن نیرو وارد شود. بار الکتریکی دو نوع است بار مثبت و بار منفی. بین دو ماده یا جسم با بارهای همنام نیروی رانش(دافعه) ایجاد میشود و برعکس اگر غیر همنام باشند بین آنها ربایش(جاذبه) ایجاد میشود.
عنصر یا اِلِمان شیمیایی، در دانش شیمی به مادهای گفته میشود که اتمهای آن از تعداد پروتونهای برابری در هستهٔ خود برخوردار باشند. این عدد (تعداد پروتونها) که با نماد Z نشان داده میشود، عدد اتمی آن عنصر نام دارد. همهٔ اتمهایی که دارای تعداد پروتونهای برابر (عدد اتمی برابر) باشند، ویژگیهای شیمیایی یکسانی دارند.
پروتون (Proton) ذرهای زیراتمی با نماد p {\displaystyle {\ce {p}}} یا p + {\displaystyle {\text{p}}^{+}} است که جرمش ۱۸۳۷ برابر جرم الکترون و اندکی کمتر از جرم نوترون است. به پروتون و نوترون که هر کدام جرمی حدود یک یکای جرم اتمی (amu) دارند نوکلئون (ذرات درون هستهٔ اتمها) هم میگویند. بار پروتون مثبت و اندازهاش با اندازهٔ بار الکترون (1e+) یعنی ۱۹-۱۰× ۱٫۶۰۲۲ کولن دقیقاً برابر است.
فلز(به انگلیسی: Metal) مادهای است که قابلیت جلا، رسانش برق و گرما و چکشخواری را داراست.در تعریف فیزیکی فلز ماده ای است که در دمای صفر مطلق(حدود -۲۷۳ درجه)، توانایی عبور جریان الکتریکی از خود را دارد.فلزات دستهای خاص از مواد هستند که جلای فلزی داشته و معمولاً محکم هستند. از ۱۱۸ عنصر موجود در جدول تناوبی، ۹۵ عنصر فلز شناخته می شوند که تفاوت نظرات زیادی درباره تعداد آنها مطرح می باشند. به طور تقریبی ۲۵٪ پوسته کره زمین را فلزات تشکیل می دهند که فلز آهن درصد بیشتری در پوسته دارد.هر فلز دارای علامت یا نماد شیمیایی خاصی است که در واکنش های شیمیایی فلز مورد نظر را با آن علامت شیمیایی نشان می دهند.
منظومهٔ شمسی، منظومهٔ خورشیدی یا سامانهٔ خورشیدی (به انگلیسی: Solar System) سامانهای دربرگیرندهٔ یک ستاره به نام خورشید و شماری اجرام آسمانی دیگر است که در مدارهایی مستقیم یا غیرمستقیم پیرامون آن میگردند. منظومهٔ خورشیدی از انفجار یک اَبَر نو اختر و فروریزش یک اَبَر ملکولی چرخان پدید آمد و هویت آن در دوران رنسانس (نوزایی) و با مشاهدات افرادی از جمله گالیلئو گالیله دوباره مطرح و شواهد انکارناپذیر آن بر پایهٔ محاسبات او ارائهشد. این سامانه در بازوی شکارچی، کهکشان راه شیری واقعشده و ۲۶٬۰۰۰ سال نوری از مرکز کهکشانی فاصله، و در کنارهٔ کهکشان قرار دارد.
سفرهٔ آب، آبزا یا آبخوان (به انگلیسی: aquifer) قسمتی از پوستهٔ زمین است که سوراخها یا خلل و فرج سنگهای آن از آب مملو و اشباع شده باشد. معمولاً منافذ و سوراخهای سنگها بر اثر بارندگیهای ممتد از آب پر شده و با رسیدن به سطح غیرقابل تراوشی مانند سنگهای رسی در همانجا متوقف میگردد و به شکل چشمهسارهای مختلفی در سطح زمین آشکار میشود. بدیهی است متناسب با خارج شدن آب از این چشمهها سطح آبهای زیرزمینی افت کرده و پائین میرود.
عهدنامهٔ گلستان (به انگلیسی: Treaty of Gulistan؛ به روسی: Гюлистанский договор) پیمانی است که در روز دوشنبه و در تاریخ ۳ آبان ۱۱۹۲ خورشیدی برابر با ۲۹ شوال ۱۲۲۸ ه.ق مطابق با ۲۵ اکتبر ۱۸۱۳ م در پی جنگهای ایران و روسیه در دوره قاجار بین این دو کشور در روستای گلستان امضا شد. به دنبال این قرارداد، حاکمیت بر بخشهایی از شمال دولت شاهنشاهی ایران شامل قفقاز، ارمنستان، ایالتهای شرقی و تمام شهرها و شهرکها و روستاهای مناطق غربی گرجستان در ساحل دریای سیاه و محال گروزیه (کورنه) شامل چچن و اینگوش امروزی از ایران سلب شده و به امپراتوری روسیه واگذار شد. طی این قرارداد در مجموع ۱۴ ولایت قفقازی ایران (ایالتها و ولایتهای چهارده گانهٔ مزبور عبارت بودند از: ایالت گنجه و قرهباغ، ولایتهای شکی، شیروان، قبه، دربند، بادکوبه، داغستان و گرجستان، محال شورهگل، آچوقباشی، گروزیه، منگریل و آبخاز.
در هندسه اقلیدسی، یک چندضلعی منتظم، چندضلعی است که همه زوایا و اضلاع آن هماندازهاند. چندضلعیهای منتظم، میتوانند کوژ یا به شکل ستاره باشند. در حالت حدی، یک دنباله از چندضلعیهای منتظم با افزایش تعداد اضلاع، در صورت ثابت ماندن محیط به دایره تبدیل میشود و در صورت ثابت ماندن طول ضلع، به apeirogon تبدیل میشود.
دستگاه عصبی یا سیستم عصبی (Nervous System) در بدن جانوران به هماهنگی فعالیتهای ماهیچهها میپردازد و بر اعضای گوناگون بدن نظارت میکند و باعث ایجاد و توقّف ورودیهای مربوط به حواس مختلف میشود. وظیفه کنترل اعمال بدن بر عهدهٔ دو سامانهٔ عصبی و غدهای درونی میباشد، که از این میان، سامانهٔ عصبی، از یاختههای عصبی و یاختههای کمکی تشکیل شدهاست. به این ترتیب دستگاه عصبی، با ساختار و کار ویژهای که دارد، در جهت ایجاد هماهنگی بین اعمال سلولها و اندامهای مختلف بدن تمایز و تکامل یافتهاست.
پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بینالمللی اوکراین
پرواز شمارهٔ ۷۵۲ هواپیمایی بینالمللی اوکراین یک پرواز مسافربری متعلق به هواپیمایی بینالمللی اوکراین از مبدأ تهران به مقصد کییف بود که هدف شلیک پدافند هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفته و ساقط شد. این هواپیما در ۱۸ دی ۱۳۹۸ (۸ ژانویه ۲۰۲۰) ساعت ۶:۱۹ صبح، اندکی پس از برخاستن از فرودگاه بینالمللی امام خمینی هدف دو موشک قرار گرفت که به فاصلهٔ ۲۴ ثانیه از سامانهٔ موشکی تور پدافند هوایی سپاه پاسداران شلیک شدند و کمی بعد این هواپیما در نزدیکی شاهدشهر استان تهران سقوط کرد. همهٔ ۱۷۶ سرنشین این پرواز جان باختند.
آمونیاک (به انگلیسی: Ammonia) با فرمول شیمیایی NH3، ترکیبی از نیتروژن و هیدروژن است. آمونیاک یک هیدرید دوتایی پایدار و سادهترین هیدرید آن، یک گاز بیرنگ با بوی تند مشخص است. آمونیاک یک زباله نیتروژنی متداول است، بهویژه در میان موجودات آبزی، و با عملکرد به عنوان یک پیش مادهٔ غذایی و در کودها بهطور قابل توجهی به نیازهای غذایی موجودات زنده در زمین کمک میکند.
به صورت روزمره، جرم یک جسم معمولاً به عنوان وزن آن تلقی میشود، گرچه اینها در واقع مفاهیم و کمیتهای متفاوت هستند. در محاسبات علمی، جرم مقدار " ماده " در یک جسم است (اگر چه تعریف "ماده" ممکن است سخت و مشکل باشد)، نظر به اینکه که وزن نیرویی است که بر روی جسم بوسیله گرانش اعمال میشود. به عبارتی، یک جسم با جرم ۱٫۰ کیلوگرم، وزنش حدود ۹٫۸۱ نیوتن در روی سطح زمین است که جرم آن ضرب در قدرت میدان گرانشی است.
آب سخت آبی است که حاوی نمکهای معدنی از قبیل ترکیبات بیکربنات، یونهای کلسیم، منیزیم و غیرهاست.سختی آب بر دو نوع است: دائمی و موقت.سختی بهطور عمده بر اساس دو فلز کلسیم و منیزیم سنجیده میشود. بهطور کلی عوامل سختی کاتیونها میباشند. یونهایی مثل آلومینیم، آهن، منگنز و روی در سختی آب شرکت میکنند ولی کلسیم و منیزیم به مقدار زیاد وجود دارد و کاتیونهای دیگر یا وجود ندارند یا به مقدار خیلی کم هستند.
فیزیک و مکانیک، شتاب (به انگلیسی: Acceleration) عبارت است از نسبت تغییرات سرعت به زمان. در یک بُعددیگر ، شتاب عبارت است از میزان افزایش یا کاهش سرعت یک جسم در واحد زمان. از آنجایی که سرعت یک کمیّت برداری است، پس شتاب باید نشان دهندهٔ میزان تغییر بزرگی و جهت سرعت باشد.(شتاب یک کمیت برداری است) بُعد شتاب LT-۲ است و در سامانهٔ استاندارد بینالمللی یکاها، یکای آن متر بر مجذور ثانیه است.
روز ولنتاین، که همچنین با نام روز عشق یا روز عشاق یا جشن ولنتاین نیز شناخته میشود، در فرهنگ مسیحی سدههای میانه و سپس فرهنگ مدرن غربی روز ابراز عشق است که به صورت سالانه برگزار میشود. این مناسبت هر سال در روز ۱۴ فوریه برگزار میشود. سابقهٔ تاریخی روز والنتین به جشنی که به افتخار قدیس والنتین در کلیساهای کاتولیک برگزار میشد، بازمیگردد.
مهدی طارمی (زاده ۲۷ تیر ۱۳۷۱ در بوشهر) بازیکن فوتبال اهل ایران در پست مهاجم است که برای باشگاه پورتو پرتغال و تیم ملی ایران بازی میکند. وی هنگام عضویت در باشگاه پرسپولیس دو بار در فصلهای ۹۵–۱۳۹۴ و ۹۶–۱۳۹۵ آقای گل لیگ برتر ایران شد. طارمی سابقه بازی در باشگاههای شاهین بوشهر، ایرانجوان بوشهر و الغرافه را هم دارد.
سعید محمد (زادهٔ ۱۳۴۷)، فرماندهٔ قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء از مهر ۱۳۹۷ است که جایگزین عبادالله عبداللهی شدهاست. او در سال ۲۰۱۴ موفق به کسب تندیس برنز جایزهٔ بینالمللی پروژهٔ برتر در سطح مگاپروژهها از انجمن بینالمللی مدیریت پروژه (IPMA) شد. از سوابق علمی و پژوهشی او میتوان به تألیف کتابهای «تأثیر الیاف فولادی در کنترل ترکهای کششی بتن»، «مدیریت طرحهای عمرانی»، «طراحی و اجرای روسازی بلوکی بتنی»، «انتخاب، طراحی و اجرای خط با دال بتنی در خطوط قطار شهری» و «بهسازی خاک با نگرشی ویژه به سدهای خاکی»؛ همچنین ترجمهٔ دو کتاب «زمینشناسی مهندسی در کارست» و «کاربرد بتن غلطکی» اشاره کرد.
آب شیرین به آب املاح زدایی شده گفته می شود؛ آبیست که درصد املاح نمکی غیر حل شدنی آن بسیار کم و زلال باشد. آب شیرین از مهمترین منابع تجدید شدنی میباشد که این منبع، برای زنده ماندن بسیاری از موجودات زنده و همچنین برای انسان، از لحاظ تأمین نیاز به آب و همچنین کشاورزی، بسیار پراهمیت و حیاتی است. باید توجه داشت که در این گفتار آب شیرین و آب آشامیدنی دارای مفهومهای جداگانهای از یکدیگر به کار رفتهاند؛ هرچند که آب آشامیدنی آبی شیرین است.
دریای خَزَر، یا دریای مازَندَران پهنهای آبی است که از جنوب به ایران، از شمال به روسیه، از غرب به روسیه و جمهوری آذربایجان و از شرق به جمهوریهای ترکمنستان و قزاقستان محدود میشود. دریای خزر در گذشته بخشی از دریای تتیس بود که اقیانوس آرام را به اقیانوس اطلس متصل میکرد. اخیراً برخی برای اشاره به این دریا در زبان فارسی از عبارت «دریای کاسپی» هم استفاده کردهاند و برخی حتی نام انگلیسی/فرانسه «کاسپین» (با پسوند غربی -ian) را در نوشته فارسی خود وارد کردهاند.
آب یکی از مواد مایع و فراوانترین مادهٔ مرکب بر روی سطح کره زمین و بستر اولیه حیات به شکل شناخت امروزی آن است و جستجوی حیات بر روی دیگر سیارات بر اساس وجود آب مایع است. از نظر وزنی، میانگین درصدی آب در انسان بالغ تقریباً ۶۰–۶۳٪ آب در مردان و متوسط در زنان بالغ تقریباً ۵۲–۵۵٪ آب است. و نیز بیش از ۷۱٪ سطح کره زمین را آب پوشاندهاست (نزدیک به ۳۶۰ میلیون از ۵۱۰ میلیون کیلومتر مربع) با این همه تنها ۳ درصد از آبهای کره زمین شیرین و قابل نوشیدن است و باقی آن به علت محلول بودن انواع نمکها خصوصاً نمک خوراکی برای نوشیدن مناسب نیست.
سیگنال (انگلیسی: Signal) یک نرمافزار آزاد و متنباز برای پیامرسانی فوری است که در آیاواس، اندروید و دسکتاپ قابل اجرا است. این پیام رسان قبل از تلگرام و واتس آپ در جایگاه رتبه اول امنترین پیام رسان دنیا قرار دارد که از مشهورترین کسانی که از این پیام رسان استفاده میکنند میتوان به ادوارد اسنودن کارمند سابق NSA اشاره کرد. سال ۲۰۱۸ مجلس سنای ایالات متحدهٔ آمریکا با تأیید امنیت بالای این پیام رسان دست سناتورهای آمریکایی را در استفاده از این نرمافزار باز گذاشت که برای تبادلات کاری و غیر کاری از این پیامرسان امن و سریع استفاده کنند.
صفویان دودمانی ایرانی، تُرکزبان و شیعه مذهب بودند که در سالهای ۸۸۰ تا ۱۱۱۴ خورشیدی (برابر ۱۱۴۸–۹۰۷ قمری و ۱۷۳۶–۱۵۰۱ میلادی) حدوداً به مدت ۲۳۵ سال بر ایران فرمانروایی کردند. شاهنشاهی صفوی توسط شاه اسماعیل یکم که در سال ۸۸۰ خورشیدی در تبریز تاجگذاری کرد بنیان گذاشته شد و آخرین شاه صفوی، شاه سلطان حسین بود که در سال ۱۱۰۱ خورشیدی از افغانها شکست خورد و بعداً در سال ۱۱۱۴ خورشیدی توسط نادرشاه افشار سلسلهٔ صفویان برافتاد.دوره صفوی از مهمترین دوران تاریخی ایران بهشمار میآید، چرا که با گذشت نهصد سال پس از نابودی شاهنشاهی ساسانی یک دولت متمرکز ایرانی توانست بر سراسر ایران آن روزگار فرمانروایی نماید. بعد از اسلام، چندین پادشاهی ایرانی مانند صفاریان، سامانیان، طاهریان، زیاریان، بوییان، سربداران و مظفریان روی کار آمدند، لیکن هیچکدام نتوانستند تمام ایران را زیر پوشش خود قرار دهند و میان تمام نواحی و مناطق جغرافیایی ایران در آن دوران یکپارچگی پدیدآورند.
خلافت عباسی (عربی: ٱلْخِلافَةُ ٱلْعَبَّاسِیَّة) یا عباسیان سومین خلافت اسلامیای بود که پس از ظهور محمد به قدرت رسید. این خلافت توسط نوادگان عموی پیامبر اسلام، عباس بن عبدالمطلب، بنیان نهاده شد که به همین دلیل به خلافت عباسی شهرت یافت. عباسیان که خلافت اموی را برانداخته بودند، در بیشتر دوران خود در بغداد حکومت کردند.
اسید سولفوریک که در گذشته جوهر گوگرد خوانده میشد، نوعی اسید معدنی است که از عناصر گوگرد، اکسیژن و هیدروژن تشکیل میشود و فرمول شیمیایی آن H2SO4 است. این ماده یک مایع بیرنگ، بیبو، و با گرانروی بالا است که در آب انحلال پذیر بوده و واکنش ترکیب شدن آن با آب بسیار گرمازاست. حجم تولید این ماده در جهان به قدری بالاست که معمولاً از آن به عنوان «سلطان مواد شیمیایی» یاد میشود.
کُلُر (به انگلیسی: Chlorine) عنصر شیمیایی با عدد اتمی ۱۷ و نماد Cl است. کلر در فرم عنصری خود (Cl2) تحت شرایط استاندارد، کلرید، اکسیدکننده قوی است که برای سفید سازی پارچهها و به عنوان ضد عفونیکننده رایج در استخرهای شنا برای تمیزی و بهداشت آنها مورد استفاده قرار میگیرد. ِ کلر دو و نیم مرتبه از هوا سنگین تر، دارای بوی بسیار بد و خفهکننده و بسیار سمی است.
اَنسولین یکی از هورمونهایی است که تأثیرات مختلفی در متابولیسم و دیگر اعمال بدن میگذارد. انسولین با اثر به سلولهای کبد باعث میشود این سلولها با گرفتن قند از خون و ذخیرهٔ آن به صورت گلیکوژن، قند خون را کاهش دهند و با تجمع گلیکوژن در سلولهای ماهیچه ای -به عنوان یک منبع سوخت- انرژی را افزایش دهد. همچنین با اثر به بافتهای چربی، استفاده از چربی به عنوان منبع سوخت را متوقف میکند.
در علم شیمی سوسپانسیون یا تعلیق یا آویزش (به فرانسوی: Suspension، سوسپانسیون) (به انگلیسی: Suspension، سِسپنشن) به مخلوط معلق جامد در مایع گفته میشود و در مورد ذرات جامدی که در مایع معلق هستند گفته میشود كه مخلوط هايى ناهمگن هستند. سوسپانسیونها در حال عادی ناپایدار هستند و پس از مدتی نگهداری در حالت سکون ته نشين ميشوند ، کلوئیدها لخته شده (coagule) و تهنشین میشوند در اثر این پدیده فاز مایع از جامد جدا میشود. برای پایدارسازی امولسیونها از مواد دفلوکولانت استفاده میشود.
سُدیم یا ناتریم (به انگلیسی: Sodium) یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن Na و عدد اتمی آن ۱۱ است. سدیم یک فلز واکنشدهنده نرم و مومیشکل است که به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند (بویژه آب نمک و هالیدها) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنشدهنده است و با شعله زرد رنگی میسوزد در آزمایشهای مربوط به هوا اکسید میشود و به شدت با آب واکنش میدهد از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود.
تقی مصباح با نام اصلی تقی گیوهچی، مشهور به محمدتقی مصباح یزدی (۱۱ بهمن ۱۳۱۳ – ۱۲ دی ۱۳۹۹) مجتهد و فیلسوف شیعه بود. او همچنین بنیانگذار و رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهش امام خمینی، نماینده منتخب مردم استان خراسان رضوی در مجلس خبرگان رهبری، عضو سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، رئیس سابق شورای عالی مجمع جهانی اهلبیت و یکی از استادان حوزهٔ علمیهٔ قم بود. مصباح به عنوان استاد اخلاق و پدر معنوی جبهه پایداری شناخته میشد.
گرد آورنده: سیدسعید انوری بافت ماهیچهای (به انگلیسی: Muscle tissue) بافتی نرم است که ماهیچه ها را در بدن جانوران میسازد و توان درهمکشیدهشدن یا انقباض را به ماهیچهها میبخشد. این بافت در دورهٔ رشد جنینی از فرایندی به نام ماهیچهزایی پدید میآید.ماهیچهها در انجام حرکات بدن به جاندارن کمک میکنند. جانداران برای ماهیچههای خود تکیه گاهی دارند که این تکیه گاه اسکلت نام دارد و در مجموع ماهیچهها و اسکلت حرکات جاندارن را کنترل میکنند.
کاظم صدیقی (متولد ۱ فروردین ۱۳۳۰ هجری شمسی ابهر، زنجان، ایران) مجتهد و روحانی شیعه، امام جمعه موقت تهران، مؤسس و تولیت حوزه علمیه امام خمینی، نائب رئیس شورای مدیریت حوزه علمیه تهران.، استاد دروس خارج فقه ،تفسیر قرآن کریم و اخلاق اسلامی حوزههای علمیه، واعظ وخطیب اخلاقی، سیاستمدار ایرانی، یکی ازمقامات بلندپایه قوه قضائیه، دبیرکل بنیاد بینالمللی غدیر، رئیس ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور، عضو هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی و امام جماعت مسجدجامع اُزگُل است. صدیقی بعد از پیروزی انقلاب با اصرار علی قدوسی، در قوه قضائیه ایران مشغول به کار گردیده و تا کنون نیز در دستگاه قضائی کشور فعالیت میکند. وی در سال ۱۳۸۸ از سوی سید علی خامنهای رهبر ایران به عنوان امام جمعه موقت تهران منصوب شدهاست.او به دلیل اظهار نظر درباره ارتباط میان پوشش زنان و زلزله که منجر به آغاز کارزار ممهلرزه در سطح جهانی شد، به شهرت بینالمللی رسید.
کروموزوم (به انگلیسی: Chromosome) یا فامتن به معنی جسم رنگی است که اولین بار در سال ۱۸۸۸ به وسیلهٔ والدیر بکار گرفته شد. هماکنون این واژه برای نامیدن رشتههای رنگپذیر و قابل مشاهده با میکروسکوپهای نوری بکار میرود که از همانندسازی و نیز بهم پیچیدگی و تابیدگی هر رشته کروماتین اینترفازی در سلولهای یوکاریوتی تا رسیدن به ضخامت ۱۰۰۰ تا ۱۴۰۰ نانومتر ایجاد میشود. در پروکاریوتها نیز ماده ژنتیکی اغلب به حالت یک کروموزوم متراکم میشود.
در ریاضیات، دو عدد صحیح را متباین یا هماول یا نسبت به هم اول میگویند، چنانچه بزرگترین مقسوم علیه مشترک (ب.م.م) این دو عدد برابر یک باشد، یا به عبارتی هیچ مقسومعلیه مشترکی جز یک نداشته باشند. هماول بودن دو عدد مانند a و b را به صورت a ⊥ b {\displaystyle a\bot b} نمایش میدهند. بهطور مثال دو عدد ۶ و ۳۵ نسبت به هماول هستند چرا که هر دو بهطور مشترک تنها بر ۱ بخشپذیر هستند، ولی ۶ و ۲۷ هماول نیستند زیرا هر دو بر ۳ بخشپذیر هستند.
پیماننامهٔ ترکمانچای پیمانی است که در روز پنجشنبه و در تاریخ اول اسفند ۱۲۰۶ خورشیدی «۵ شعبان ۱۲۴۳ قمری» مطابق با ۲۱ فوریه ۱۸۲۸ میلادی در پی جنگهای ایران و روسیه در دوره قاجار بین این دو کشور در روستای ترکمانچای امضا شد. برای امضای این پیمان از سوی فتحعلی شاه پادشاه ایران میرزا ابوالحسن خان شیرازی و اللهیار خان آصفالدوله و از سوی امپراتور روسیه ایوان پاسکویچ حضور داشتند. برپایهٔ این قرارداد، سه ایالت دیگر قفقاز، یعنی ایروان، نخجوان و بخشهای دیگری از تالش زیر سلطهٔ روسها قرار گرفت، حاکمیت ایران بر دریای مازندران محدودترشد و مردم ایران ناچار از پذیرش کاپیتولاسیون «قضاوت کنسولی» گردیدند.
در فیزیک، کار، مقدار انرژیای است که یک نیرو در حال اثر طی یک فاصله انتقال میدهد. کار، مانند انرژی، کمیتی نرده ای است و یکای آن در SI، ژول است. واژهٔ کار را نخستین بار یک ریاضیدان فرانسوی به نام گاسپار-گوستاو کوریولیس (به فرانسه Gaspard-Gustave Coriolis)در سال ۱۸۳۰ به کار برد.بر اساس قضیهٔ کار-انرژی، اگر نیرویی به جسمی اثر کند و انرژی جنبشیاش را از Ek1 به Ek2 بیفزاید، کار (W) برابر است با: که m جرم جسم و v سرعت آن است.