بهروزرسانی پربینندهترین مقالات ویکیپدیای فارسی. اطلاعات بیشتر...
اوکراین یا اوکرایین ( آوا به اوکراینی: Україна، به روسی: Украина) کشوری در اروپای شرقی است. این کشور از شرق با روسیه؛ در شمال با بلاروس؛ از غرب با لهستان، اسلواکی و مجارستان؛ از جنوب غربی با رومانی و مولداوی هممرز است و در جنوب آن دریای سیاه و دریای آزوف قرار دارد و پایتخت آن شهر کییف و زبان رسمی آن زبان اوکراینی میباشد. نوع حکومت اوکراین جمهوری بوده که از ۲۴ استان تشکیل شدهاست و دارای یک بخش خودمختار (کریمه) نیز میباشد؛ بهصورت دقیقتر، اوکراین دارای یک حکومت متمرکز و نظام نیمهریاستی است.
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی یا ناتو (به انگلیسی: North Atlantic Treaty Organization با مخفف NATO) (به فرانسوی: Organisation du traité de l'Atlantique Nord با مخفف OTAN)، در ۴ آوریل ۱۹۴۹ میلادی (۱۵ فروردین ۱۳۲۸) با هدف دفاع جمعی در واشینگتن دی.سی. پایهگذاری شد و هماکنون ۳۰ عضو دارد.قلب پیمان ناتو مادهٔ ۵ آن است که در آن کشورهای امضاکننده توافق کردهاند حمله نظامی علیه یک یا چند کشور عضو در اروپا یا آمریکای شمالی را به عنوان حمله به تمامی کشورهای عضو تلقی کنند و به مقابله آن برخیزند.مطابق ماده ۱۴ و پایانی این پیمان، متون انگلیسی و فرانسوی آن هر دو معتبر هستند، پیمان نزد دولت ایالات متحده آمریکا سپرده میشود و مطابق وظیفه دولت ایالات متحده نیز نسخههای مورد تأیید آن را برای دولتهای امضاکننده پیمان میفرستد. ناتو در حال حاضر بزرگترین پیمان نظامی در جهان است و با پیوستن مونتهنگرو و مقدونیه شمالی، اعضای آن به ۳۰ کشور رسیدهاست.
ناتو (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی) (به انگلیسی: North Atlantic Treaty Organization با مخفف NATO) یک اتحاد بینالمللی که متشکل از ۳۰ کشور، از آمریکای شمالی و اروپا است که بعد از امضا پیمان آتلانتیک شمالی در ۴ آوریل ۱۹۴۹ میلادی (۱۵ فروردین ۱۳۲۸) تشکیل شد. ماده پنج پیمان این کشورها اینست که اگر یک حمله مسلحانه علیه یکی از کشورهای عضو رخ دهد، باید آن را یک حمله علیه همه کشورهای عضو در نظر گرفت؛ و سایر اعضا در صورت لزوم باید عضو مورد حمله را با نیروهای مسلح کمک کنند.از ۲۹ کشور عضو ناتو، دو کشور در آمریکای شمالی (کانادا و ایالات متحده آمریکا) و ۲۶ کشور در اروپا واقع شدهاند. این در حالی ایست که ترکیه در اوراسیا قرار دارد.
ولادیمیر ولادیمیرویچ پوتین (زادهٔ ۷ اکتبر ۱۹۵۲)، یکی از سیاستمداران روسی و افسر اطلاعاتی سابق است که اکنون رئیسجمهور روسیه است. او از ۲۰۱۲ میلادی در این سمت در حال خدمت است و پیش از آن نیز از ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۸ میلادی نیز این سمت را بر عهده داشت. همچنین او از ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۰ میلادی و مجدداً از ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ نیز نخستوزیر بود.
ولودیمیر الکساندرویچ زلنسکی (روسی: Владимир Александрович Зеленский؛ IPA: [vlɐˈdʲimʲɪr ɐlʲɪˈksandrəvʲɪtɕ zʲɪˈlʲenskʲɪj]؛ زادهٔ ۲۵ ژانویهٔ ۱۹۷۸) کمدین و رئیسجمهور کنونی اوکراین است. وی ۲۱ آوریل ۲۰۱۹ بدون پیشینهٔ کار سیاسی و با پیروزی بر رئیسجمهور پیشین اوکراین پترو پروشنکو با بدست آوردن ۷۰ درصد آرا به عنوان رئیسجمهور اوکراین انتخاب شد. زلنسکی در مجموعه تلویزیونی طنز خادم ملت که در سال ۲۰۱۵ (میلادی) ساخته شد نقش رئیسجمهور تصادفی اوکراین را بازی کرد.
روسیه (به روسی: Россия، واجنویسی: راسیا) با نام رسمی فدراسیون روسیه (Российская Федерация، واجنویسی: راسیسکایا فدراتسیا) که در روسیه آر. اف (Рф) نیز خطاب میشود، پهناورترین کشور جهان است که در شمال اوراسیا قرار دارد. این کشور در آسیای شمالی و اروپای خاوری واقع است و با اقیانوس آرام شمالی و اقیانوس منجمد شمالی؛ و نیز با دریای کاسپی، دریای سیاه، و دریای بالتیک مرز آبی دارد.
ناصرالدینشاه (۲۵ خرداد ۱۲۰۹ – ۱۲ اردیبهشت ۱۲۷۵) که پیش از دوران پادشاهی ناصرالدین میرزا خوانده میشد، معروف به «قبلهٔ عالم»، «سلطان صاحبقران» و بعد از کشته شدن توسط میرزا رضای کرمانی «شاه شهید»، چهارمین شاه از دودمان قاجار ایران بود. او با نزدیک به ۵۰ سال پادشاهی، پس از شاپور دوم ساسانی و تهماسب اول صفوی طولانیترین دورهٔ پادشاهی در میان تمامی شاههای تاریخ ایران را داراست. او به افتخار نیم قرن سلطنت بر ایران، خود را صاحبقران نامید.
فاجعهٔ چرنوبیل یک حادثهٔ هستهای بود که در تاریخ ۲۶ آوریل ۱۹۸۶ (۶ اردیبهشت ۱۳۶۵) در رآکتور هستهای شمارهٔ ۴ در نیروگاه چرنوبیل، در نزدیکی شهر پریپیات در شمال اوکراین، رخ داد. این فاجعه یکی از دو بحران هستهای است که بر اساس مقیاسگر رویدادهای بینالمللی هستهای و رادیولوژیک، در گروه شمارهٔ ۷ (بالاترین مقیاس) طبقهبندی شده است. این درجه نشاندهندهٔ «حادثهٔ عظیم» است؛ به معنی «انتشار عمدهٔ مواد رادیواکتیو با اثرات گستردهی بهداشتی و زیستمحیطی که نیازمند اقدامات برنامهریزی شدهی فوری و طولانیمدت در جهت مقابله است».
اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی (به روسی: Союз Советских Социалистических Республик) یا بهطور خلاصه شوروی، (به روسی: Совет) یک حکومت سوسیالیست فدرال بود که در سال ۱۹۲۲ بهوجود آمد و در ۱۹۹۱ ازمیان رفت. این حکومت اتحادیهای متشکل از روسیه و چندین جمهوری دیگر در شمال اوراسیا بود که نظام تکحزبی داشت و توسط حزب کمونیست شوروی اداره میشد. پایتخت آن مسکو در جمهوری فدراتیو سوسیالیستی روسیه شوروی، بزرگترین جمهوری خود قرار داشت.
جنگ جهانی دوم دومین جنگ جهانی بین سالهای ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵ بود که بیشتر کشورهای جهان از جمله قدرتهای بزرگ در آن دخیل شدند. نیروهای تقابلگر در قالب دو اتحاد نظامی در برابر هم قرار گرفتند و با این دو اتحاد نظامی، یک جنگ تمامعیار به راه انداختند که در اثر آن، بیش از صد میلیون نفر در بیش از ۳۰ کشور جهان درگیر شدند. بیشتر شرکت کنندگان در این جنگ، تمام قدرت اقتصادی، صنعتی و تواناییهای علمیشان را در جهت پشتیبانی نظامی بسیج کردند.
بالکان شبهجزیرهای است در جنوب شرقی اروپا که از شرق به دریای سیاه و دریای اژه؛ از غرب به دریای یونان و دریای آدریاتیک؛ از جنوب به دریای مدیترانه و از سوی شمال به کوههای آلپ دینار و آلپ ترانسیلوانی مرزبندی میشود. کشورهای دربرگیرندهی خاک بالکان عبارتند از: یونان آلبانی بلغارستان کوزوو بوسنی و هرزگوین کرواسی اسلوونی جمهوری مقدونیه شمالی صربستان مونتهنگرو رومانی ترکیه (بخش اروپایی)پهنهی منطقهی بالکان ۷۲۸٬۰۰۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن بیش از ۶۰ میلیون نفر است.
اوکراین ( آوا به اوکراینی: Україна، به روسی: Украина) از کشورهای اروپای شرقی است. این کشور از شرق با روسیه؛ در شمال با بلاروس؛ از غرب با لهستان، اسلوواکی و مجارستان؛ از جنوب غربی با رومانی و مولداوی هممرز است و در جنوب آن دریای سیاه و دریای آزوف قرار دارد و پایتخت آن شهر کیاف و زبان رسمی آن زبان اوکراینی میباشد. اوکراین با ۶۰۳٫۵۵۰ کیلومتر مربع مساحت و ۲٬۷۸۲ کیلومتر خط ساحلی چهل و چهارمین کشور بزرگ جهان و پس از روسیه دومین کشور وسیع در اروپا است.این کشور از زمینهای مسطح و دشتهای حاصلخیز (یا استپ) تشکیل شدهاست که از میان آنها رودخانههایی چون دنیپر، سورسکی دونتس، دنیستر و بوگ جنوبی میگذرند و به دریای سیاه و دریای کوچک آزوف منتهی میشوند.
جیران یک مجموعهٔ تلویزیونی ایرانی در ژانر عاشقانهٔ تاریخی به کارگردانی حسن فتحی، نویسندگی احسان جوانمرد و حسن فتحی و تهیهکنندگی اسماعیل عفیفه محصول سال ۱۴۰۰ است. این مجموعه به وقایع بعد از مرگ امیرکبیر و آشنایی ناصرالدینشاه با جیران میپردازد. گروه بازیگران این مجموعه بهرام رادان، پریناز ایزدیار، امیرحسین فتحی، مهدی پاکدل، ستاره پسیانی، غزل شاکری، سمیرا حسنپور، مهدی کوشکی، مرتضی اسماعیل کاشی، فاطمه مسعودیفر، الهام نامی، نهال دشتی، کتانه افشارینژاد، بهناز نازی، امیر جعفری، رؤیا تیموریان، هومن برقنورد، رعنا آزادیور و مریلا زارعی هستند.
پیمان ورشو یا پیمان دوستی، همکاری و کمک متقابل یک پیمان نظامی بین کشورهای اروپایی بلوک شرق بود. این پیمان در ۱۴ مه سال ۱۹۵۵(۲۳ به امضای هشت کشور اروپایی شوروی، آلبانی، آلمان شرقی، بلغارستان، چکسلواکی، رومانی، لهستان و مجارستان رسید و در جنگ سرد رقیب اصلی ناتو محسوب میگردید.آلبانی در سال ۱۹۶۱ میلادی از آن کنار گذاشته شد و خود در سال ۱۹۶۸ میلادی از آن کناره گرفت. هدف از پیمان ورشو که در ابتدا به مدت بیست سال منعقد شد، همکاری و همیاری دولتهای اروپای شرقی بود.
جنگ جهانی سوم (به انگلیسی: World War III) منازعهای فرضی است که مشخصاً بعد از جنگ جهانی دوم (۱۹۳۹–۱۹۴۵) رخ خواهد داد. این نبرد مقیاسی جهانی داشته و بیشینهٔ صاحبنظران بر این موضوع توافق دارند که این منازعه مسلماً نبردی هستهای بوده و طبیعتی ویرانگر خواهد داشت. پس از جنگ جهانی اول و جنگ جهانی دوم، آغاز جنگ سرد و توسعه، آزمایشها و استفاده از جنگافزار هستهای، گمانهزنیهای گستردهای در مورد جنگ جهانی بعدی به وجود آورد.
جنگ جهانی اول که با نامهای جنگ بزرگ و جنگی برای پایان همهٔ جنگها نیز شناخته میشود، جنگی جهانی بود که از ۲۸ ژوئیهٔ ۱۹۱۴ تا ۱۱ نوامبر ۱۹۱۸ میلادی رخ داد و در پی آن سربازان بسیاری برای جنگ تجهیز شدند و مناطق بسیاری از جهان درگیر جنگ گشتند. تلفات جنگ جهانی اول تا آن زمان در تاریخ جنگهای جهان بیسابقه بود. در این جنگ برای نخستینبار از سلاحهای شیمیایی استفاده و به گونهای انبوه مناطق غیرنظامی بمباران هوایی شد.
ایران با نام رسمی جمهوری اسلامی ایران کشوری در غرب آسیا و در منطقه خاورمیانه است. این کشور با ۱٬۶۴۸٬۱۹۵ کیلومتر مربع پهناوری، دومین کشور بزرگ خاورمیانه است. ایران از شمال غرب با ارمنستان و جمهوری آذربایجان، از شمال با دریای خزر، از شمال شرق با ترکمنستان، از شرق با افغانستان و پاکستان، از جنوب با خلیج فارس و دریای عمان و در غرب با عراق و ترکیه هممرز است.
جنگ نخست چچن (روسی: Первая чеченская война) که با نامهای کمپین نخست چچن (روسی: Пе́рвая чече́нская кампа́ния) یا جنگ نخست روسی-چچنی نیز شناخته میشود مجموعه درگیری نظامی میان فدراسیون روسیه و جمهوری چچن ایچکریا که از دسامبر ۱۹۹۴ تا اوت ۱۹۹۶ در جریان بود. بعد از درگیریهای اولیه سالهای ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۵ و نبرد خونین گروزنی نیروهای فدرال روسی تلاش کردند تا کنترل خود را بر مناطق کوهستانی چچن بیشتر کنند اما با وجود برتری نظامی روسها از نظر تعداد نیروی انسانی، نیروی هوایی و آتش توپخانه ای، توسط چریکهای چچنی مجبور به عقبنشینی شدند. این اقدام باعث تضعیف جدی روحیه نیروهای فدرال شد و نارضایتی عمومی مردم روسیه را در پی داشت به طوری که بوریس یلتسین، رئیسجمهور روسیه، مجبور به اعلام آتشبس شد و در سال ۱۹۹۶ معاهده صلح روسیه-چچن را امضا کرد.
آمیزش جنسی به عملی گفته میشود که در آن اندام جنسی جنس مذکر برای لذت جنسی، تولید مثل یا هر دو وارد اندام جنسی ماده، واژن، میشود و در صورت موفقیت، سلولهای اسپرم جنس مذکر را وارد بدن جنس ماده میکند و تخمک جنس ماده را باردار میسازد. این کار باعث تشکیل اندامگان جدیدی میشود. در برخی از مهرهداران، مانند ماهیها، تخمها در خارج از بدن ماهی، پراکنده و به صورت خارجی باردار میشوند.
رئیسجمهور اوکراین (اوکراینی: Президент України, Prezydent Ukrayiny) رئیس دولت اوکراین میباشد. وظایف رئیسجمهور شامل روابط بینالمللی، تعیین سیاستهای خارجی، انجام مذاکرات و امضای معاهدات بینالمللی است. رئیسجمهور با رای مستقیم مردم اوکراین برای یک دوره پنج ساله انتخاب میشود (گاه با انتخابات زودهنگام و گاه با انتخابات از قبل برنامهریزی شده).
کشورهای پساشوروی (انگلیسی: Post-Soviet states) همچنین مشهور به اتحاد شوروی سابق (انگلیسی: former Soviet Union (اختصاری FSU)) یا جماهیر شوروی سابق (انگلیسی: former Soviet Republics)؛ ۱۵ کشور مستقل بودند که در دسامبر ۱۹۹۱ از اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی پساز فروپاشی، بیرون آمدند. همچنین روسیه که به عنوان کشور جایگزین اتحاد شوروی شناخته شد. در ۱۱ مارس ۱۹۹۰، لیتوانی اولین کشوری بود که اعلام استقلال کرد و در پی آن استونی و لتونی در ماه اوت ۱۹۹۱.
چچنیها بزرگترین گروه قومی - بومی در منطقه قفقاز شمالی محسوب میشوند، زبان مردم چچن به گروه زبانهای شمال خاوری قفقاز، گروه فرعی ناخچیو، تعلق دارد. این زبان به زبان اینگوشی بسیار نزدیک است. زبان چچنی چندگویش دارد که از میان آنها، گویش چچنیهای ساکن دشتها مبنای زبان ادبی چچن است و واژگان عربی ،فارسی، ترکی، گرجی و روسی بسیاری در آن وجود دارد در اوایل سده سیزدهم/ نوزدهم، از الفبای عربی/ استفاده میشد.
یولیا ولودیمیریونا تیموشنکو (به اوکراینی: Ю́лія Володи́мирівна Тимоше́нко) (۲۷ نوامبر۱۹۶۰ در دنیپروپتروفسک) سیاستمدار و بازرگان اوکراینی است که در دو نوبت؛ یک بار در سال ۲۰۰۵ و بار دوم از ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۰ نخستوزیر اوکراین بود. او رهبر «حزب میهن» است که در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۲ این کشور با کسب ۱۰۱ کرسی از مجموع ۴۵۰ کرسی دومین حزب موفق بود. تیموشنکو در جریان انقلاب نارنجی مردم اوکراین از اعتراضکنندهها به نتایج انتخابات ریاست جمهوری، و از همراهان ویکتور یوشچنکو - رهبر حزب مخالف دولت - بود.
پترو اولکسیویچ پروشنکو (به اوکراینی: Петро Олексійович Порошенко) و (به انگلیسی: Petro Poroshenko) (زاده ۲۶ سپتامبر ۱۹۶۵ در بولهراد) سیاستمدار،بازرگان و میلیاردر مشهور اوکراینی و رئیسجمهور سابق اوکراین است که در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۹ از یک کمدین شکست خورد. پروشنکو از ۲۰۰۹ الی ۲۰۱۰ به عنوان وزیر امور خارجه در دولت اوکراین منصوب بوده، و به عنوان وزیر تجارت و توسعه اقتصادی در سال ۲۰۱۲ عضو کابینه بودهاست. او همچنین از سالهای ۲۰۰۷ الی ۲۰۱۲ سمت ریاست شورای بانک ملی اوکراین را بر عهده داشتهاست.
فهرست کشورهای دارنده جنگافزار هستهای
در حال حاضر ۸ کشور مستقل آزمایش موفقیتآمیز سلاحهای هسته ای خود را بهطور عمومی اعلام کردهاند. از این میان، پنج کشور عضو پیمان منع گسترش جنگافزارهای هستهای و عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند. (چین، فرانسه، روسیه، بریتانیا، آمریکا) سه کشور پاکستان، کره شمالی و هند اما عضو پیماننامه منع گسترش سلاحهای هستهای نبوده و تصور میشود که جنگافزار هستهای دارند.
سوئیفت (به انگلیسی: SWIFT) و بهطور کامل: جامعهٔ جهانی ارتباطات مالی بین بانکی (به انگلیسی: Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) یک انجمن تعاونی غیرانتفاعی است که در ماه مهٔ ۱۹۷۳ میلادی توسط ۲۳۹ بانک از پانزده کشور اروپایی و آمریکای شمالی راهاندازی گردید و هدف از آن جایگزینی روشهای ارتباطی غیر استاندارد کاغذی یا از طریق Telex در سطح بینالمللی با یک روش استاندارد شدهٔ جهانی بود. در حال حاضر بیش از ۹٬۷۰۰ (عنوان) بانک و مؤسسهٔ مالی در ۲۰۹ کشور جهان عضو آن انجمن میباشند. لازم است ذکر شود که در سال ۲۰۱۸ بهطور روزانه بیش از ۲۸ میلیون پیام از طریق سیستم سوئیفت در سطح جهان مبادله گردیدهاست.مرکز اصلی شبکهٔ سوئیفت در کشور بلژیک بوده و طبق قوانین آن کشور عمل مینماید و کشورهای آمریکا، هلند، انگلیس و هنگ کنگ به عنوان مراکز پشتیبان اعضا فعالیت دارند.
جمهوری خودمختار کریمه (به اوکراینی: Автономна Республіка Крим) و (به روسی: Автономная Республика Крым) یک جمهوری خودمختار تحت کنترل فدراسیون روسیه است که طی یک رایگیری در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به صورت بینالمللی جزئی ازکشور فدراسیون روسیه به رسمیت شناخته شد. این جمهوری شامل بخش عمده شبهجزیره کریمه در شمال دریای سیاه میشود. این منطقه دارای قانون اساسی، مجلس قانونگذاری و دولت خاص خود است.پایتخت این جمهوری شهر سیمفروپول است.
کیِف (همچنین: کییف) (به اوکراینی: Київ) پایتخت کشور اوکراین و بزرگترین شهر آن میباشد. رودخانه دنیپر از بین این شهر عبور میکند و شهر را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم میکند. از نظر تقسیمات کشوری این شهر دارای ادارات جدا و مستقل از استان کیف بوده و در واقع میتوان گفت به صورت مستقل و جداگانه اداره میشود.
رضا پهلوی (۲۴ اسفند ۱۲۵۶ – ۴ مرداد ۱۳۲۳) که به رضاشاه شهرت دارد و با عنوان رسمی اعلیحضرت همایونی، شاهنشاه خطاب میشد، از ۱۳۰۴ تا ۱۳۲۰ خورشیدی پادشاه ایران بود. او که بنیانگذار دودمان پهلوی است، پیشتر از ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۲ وزیر جنگ و از ۱۳۰۲ تا ۱۳۰۴ نخستوزیر ایران بود. رضاشاه ابتدا تلاش ناکامی در جهت جمهوریخواهی کرد و سرانجام در سال ۱۳۰۴ پس از انحلال سلسله قاجار به پادشاهی رسید.
یوسف تیموری (زادهٔ ۶ دی ۱۳۵۷) بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر اهل ایران است. او حرفه بازیگری را از سال ۱۳۷۶ با بازی در مجموعه سرزمین سبز آغاز کرد و با ایفای نقش در مجموعههای تلویزیونی طنز مانند سیب خنده و مجید دلبندم به شهرت رسید. تیموری در چند فیلم جدی نیز بازی کرده و موفق به دریافت جایزهٔ بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از اولین دورهٔ جشنواره جام جم شدهاست.
بلاروس (بلاروسی: Беларусь، الفبای لاسینکا: Belaruś؛ (به روسی: Белору́ссия)، نام قدیمیتر: Белору́ссия تلفظ: بِلُروسّییا) یک سرزمین دور از دریا در اروپای خاوری است که با کشورهای روسیه، اوکراین، لهستان، لیتوانی و لتونی هممرز است. پایتخت آن شهر مینسک است، و شهرهای مهم دیگر آن برست، برست، گرودنو، گومل، موگلیف و ویتبسک هستند. در بیشتر دوران تاریخ، این ناحیه که هماکنون تحت عنوان بلاروس شناخته میشود، بخشی از سرزمینهای دیگر بود که از آن جمله میتوان به دوکنشین پولاتسک، دوکنشین بزرگ لیتوانی، مشترکالمنافع لهستان–لیتوانی و امپراتوری روسیه اشاره کرد.
این نوشتار فهرستی از کشورها و قلمروهای وابسته بر پایۀ جمعیت است. در این فهرست نام کشورهای مستقل، قلمروهای وابستهٔ مسکونی و در برخی موارد کشورهای تابع بر اساس استاندارد ایزو ۳۱۶۶-۱ آورده شدهاست. برای مثال پادشاهی متحد بریتانیا و قلمروهای وابسته به آن به صورت یک نهاد واحد فرض شدهاند اما کشورهای تابع پادشاهی هلند به طور جداگانه آورده شدهاند.
امیرحسین مقصودلو (زادهٔ ۳۰ شهریور ۱۳۶۶) که با نام حرفهای امیر تتلو شناخته میشود، خواننده و ترانهنویس ایرانی است که در ژانر رپ، پاپ و آراندبی فعالیت میکند. او از نخستین خوانندگان ژانر آراندبی در ایران است که به شکل زیرزمینی کار کرده و به شهرت رسیده است.تتلو در میانههای دههٔ ۱۳۸۰ به دبی سفر کرد و پس از مدتی به ایران بازگشت. او نخستین آلبوم رسمی خود به نام زیر همکف را در سال ۱۳۹۰ بدون گرفتن مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر کرد.
فهرست کشورها بر پایه قدرت نظامی
این فهرست، کشورها بر پایه قدرت نظامی را بر اساس گزارش کردیت سوئیس در ماه سپتامبر ۲۰۱۵ نشان میدهد. عوامل مؤثر در قدرت نظامی و وزن هر یک عبارتند از: تعداد پرسنل فعال در ارتش (۵٪) و تانکها (۱۰٪) هلیکوپترهای جنگی (۱۵٪) هواپیمای جنگی (۲۰٪), ناوهای هواپیمابر (۲۵٪) و زیردریایی (۲۵٪).
وتو (به لاتین: Veto) واژهای از زبان لاتین و به معنای «من منع میکنم» است. این واژه نخست در مجلسهای دورهٔ امپراتوری روم باستان بهکار میرفت.اگر در یک نظام رایگیری نظر مخالف یک یا چند رایدهنده، فارغ از نتیجه شمارش آرا، بتواند نتیجه را ملغی کند، میگویند: «رای وتو شدهاست». این حالت بهویژه وقتی پیش میآید که بر پایهٔ آییننامهٔ رایگیری نیاز به «توافق به اتفاق آرا» باشد.
لودمیلا پوتینا (به روسی Людми́ла Пу́тина متولد ۶ ژانویه ۱۹۵۸ در کالینینگراد) همسر سابق ولادیمیر پوتین، (رئیس جمهور فعلی روسیه) است. حاصل ازدواج او با ولادیمیر پوتین دو دختر به نامهای یکاترینا پوتینا و ماریا پوتینا است. وی سی سال همسر ولادیمیر پوتین بود و در روز سوم ماه ژوئن سال ۲۰۱۳ به اتفاق ولادیمیر پوتین از تصمیم خود برای جدایی خبر داد.
مظفرالدینشاه قاجار (زادهٔ ۳ فروردین ۱۲۳۲ – درگذشتهٔ ۱۲ دی ۱۲۸۵) پنجمین پادشاه ایران از دودمان قاجار بود. وی پس از کشتهشدن پدرش ناصرالدینشاه به دست میرزا رضا کرمانی و پس از نزدیک به ۴۰ سال ولایتعهدی، شاه شد و از تبریز به تهران آمد. در جریان جنبش مشروطه، برخلاف کوششهای صدراعظمش عینالدوله، با مشروطیت موافقت کرد و فرمان مشروطیت را امضا کرد.
جنگ ایران و عراق یا جنگ هشتساله که در ایران با نام جنگ تحمیلی و دفاع مقدس نیز شناخته میشود و در بسیاری از منابع عربی و بعضی منابع غربی از آن با عنوان جنگ اول خلیج یاد شدهاست که در زمان صدام حسین در عراق با نام قادسیهٔ صدام از آن یاد میشد، طولانیترین جنگ متعارف در قرن بیستم میلادی و دومین جنگ طولانی این قرن پس از جنگ ویتنام بود که نزدیک به هشت سال به طول انجامید. جنگ به صورت رسمی در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ برابر ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰ آغاز شد. در این روز درگیریهای پراکنده مرزی دو کشور با یورش همزمان نیروی هوایی عراق به ده فرودگاه نظامی و غیرنظامی ایران و تهاجم نیروی زمینی این کشور در تمام مرزها به یک جنگ تمام عیار تبدیل شد، هرچند مقامات عراقی معتقد بودند که جنگ از ۱۳ شهریور ۱۳۵۹ برابر با ۴ سپتامبر ۱۹۸۰ با حملات توپخانهای ایران به شهرهای مرزی عراق آغاز شدهاست.
تایوان با نام رسمی جمهوری چین (همچنین با نامهای چین تایپه، چین ملی و فُرمُز نیز شناخته میشود) کشوری در شرق آسیا است که از جزایر تایوان، پنگهو، کینمن، ماتسو و شماری جزیرهٔ کوچک دیگر تشکیل میشود که همگی در سواحل شرق چین هستند. این کشور از راه دریا از غرب با جمهوری خلق چین، از شمال شرق با ژاپن و از جنوب با فیلیپین همسایه است. دولت جمهوری چین در ۱۰ اکتبر ۱۹۱۱ در پی قیام ووچانگ تشکیل شد و در ۱ ژانویه ۱۹۱۲ رسمیت یافت.
تغییر از جمهوری شورایی به اتحادیه کشورهای مشترکالمنافع که در فرهنگ عامه از آن با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی نام میبرند، تغییرات عظیم سیاسی و تاریخی بود که در آخرین دهه سده بیستم اتفاق افتاد و از پیامدهای مهم آن، پایان جنگ سرد و آغاز یک سلسله جنگهای خونین در اروپای شرقی مخصوصاً بالکان و جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی، جنگهای داخلی مانند جنگ اول چچن، آسیای مرکزی مانند جنگ داخلی تاجیکستان، قدرت گرفتن بنیادگرایی اسلامی در افغانستان و پیدایش طالبان بود. از مهمترین علل سلب حاکمیت حزب کمونیست بر اتحاد جماهیر شوروی میتوان به علاقه حاکمان جدید حزب به بازار آزاد و افزایش حس ملیگرایی در جمهوریهای مختلف مخصوصاً روسیه (به رهبری بوریس یلتسین) و قزاقستان نام برد.
روشهای آمیزش جنسی که معمولاً از آنها با عنوان پوزیشنِ سکس (به انگلیسی: Sex position) یاد میشود، روشهای هستند که افراد برای انجام معاشقه و سایر فعالیتهای جنسی استفاده میکنند. روشهای آمیزش جنسی معمولاً بر اساس موقعیتی که طرفین درگیر در رابطه جنسی اتخاذ میکنند، توصیف میشوند. روشهای آمیزش جنسی لزوماً به دخول منتهی نمیشوند.
ایالات متحده آمریکا (به انگلیسی: United States of America و به اختصار: USA) که به صورت خلاصه ایالات متحده یا آمریکا خوانده میشود، یک کشور مستقل در آمریکای شمالی میان کشور کانادا و مکزیک و اقیانوس اطلس و آرام است. آمریکا بهجز سرزمین اصلی؛ با شیوهٔ حکومت جمهوری فدرال متشکل از ۵۰ ایالت، یک حوزه فدرال، پنج سرزمین خودمختار و مجموعهای از جزایر پراکنده که مجموعاً دارای مساحتی معادل ۳٫۸ میلیون مایل مربع (۹٫۸ میلیون کیلومتر مربع)؛ سومین/چهارمین کشور پهناور جهان محسوب میشود و با جمعیتی بیش از ۳۳۰میلیون (آمار سال ۲۰۲۰)؛ سومین کشور پرجمعیت جهان است. پایتخت آمریکا واشینگتن، دی.سی.
میرزا محمدتقیخان فراهانی (۱۱۸۶ خورشیدی، اراک – ۲۰ دی ۱۲۳۰، کاشان) مشهور به امیرکبیر، نخستین صدراعظم ایران در زمان ناصرالدینشاه قاجار طی ۲۸ مهر ۱۲۲۷ خورشیدی تا ۲۲ آبان ۱۲۳۰ خورشیدی بود. اصلاحات امیرکبیر اندکی پس از رسیدن وی به صدارت آغاز گشت و تا پایان صدارت کوتاه او دنبال شد. مدت صدارت امیرکبیر ۳۹ ماه بود.
پس از آغاز جنگ جهانی دوم در ۹ شهریور ۱۳۱۸ (۱ سپتامبر ۱۹۳۹)، ایران بیطرفی خود را اعلام کرد اما پس از آغاز تهاجم آلمان به شوروی به دلیل گستردگی مرز ایران با اتحاد جماهیر شوروی، این بیطرفی ناپایدار بود. نیروهای متفقین به بهانهٔ حضور کارشناسان آلمانی در ایران این کشور را اشغال کردند. به دنبال اتحاد بریتانیا و شوروی و نیاز شوروی به کمکهای ایالات متحده و بریتانیا در جبهههای نبرد، متفقین تصمیم گرفتند از ایران به عنوان کریدوری برای تامين نیروهای خود استفاده کنند و به این ترتیب، نیروهای متفقین در ۲۵ اوت ۱۹۴۱ به ایران حمله کرده و این کشور را به اشغال خود درآوردند.
پیماننامهٔ ترکمانچای پیمانی است که در روز پنجشنبه و در تاریخ اول اسفند ۱۲۰۶ خورشیدی «۵ شعبان ۱۲۴۳ قمری» مطابق با ۲۱ فوریه ۱۸۲۸ میلادی در پی جنگهای ایران و روسیه در دوره قاجار بین این دو کشور در روستای ترکمانچای امضا شد. برای امضای این پیمان از سوی فتحعلی شاه پادشاه ایران میرزا ابوالحسن خان شیرازی و اللهیار خان آصفالدوله و از سوی امپراتور روسیه ایوان پاسکویچ حضور داشتند. برپایهٔ این قرارداد، سه ایالت دیگر قفقاز، یعنی ایروان، نخجوان و بخشهای دیگری از تالش زیر سلطهٔ روسها قرار گرفت، حاکمیت ایران بر دریای خزر محدودترشد و مردم ایران ناچار از پذیرش کاپیتولاسیون «قضاوت کنسولی» گردیدند.
دودمان قاجار یا سلسلهٔ قاجار یا قاجاریان نام دودمانی تُرک تَبار است که از حدود سال ۱۱۷۵ تا ۱۳۰۴ بر ایران قاجاری به مدت حدود صد و سی سال فرمان راندند. بنیانگذار این سلسله آقامحمدخان قاجار بود. سردودمان قاجاریه مربوط به یکی از طایفههای ترک اغوز به نام ایل قاجار بود که بر اثر یورش مغول از آسیای مرکزی به ایران مهاجرت کردند.
محمدرضا پهلوی (۴ آبان ۱۲۹۸ – ۵ مرداد ۱۳۵۹) که به محمدرضاشاه پهلوی و شاه نیز شهرت دارد و تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ با عنوان رسمی اعلیحضرت همایونی، شاهنشاه آریامهر خطاب میشد، دومین و آخرین پادشاه دودمان پهلوی و آخرین پادشاه ایران از ۲۵ شهریور ۱۳۲۰ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ بود. محمدرضاشاه در پی استعفای پدرش رضاشاه و پس از سوگند در مجلس شورای ملی به پادشاهی رسید و با انقلاب ۱۳۵۷ برکنار شد. محمدرضا شاه به دلیل موقعیتش به عنوان آخرین شاه ایران، اغلب با عنوان کوتاه «شاه» شناخته میشود.
نیروهای مسلح اوکراین (به اوکراینی: Збройні сили України) ارتش کشور اوکراین است. فرمانده فعلی این ارتش میخایلو کوتسین است که در ۲۸ فوریه ۲۰۱۴ به این مقام بلرگزیده شد. اوکراین تا سال ۲۰۱۴ روابط گرمی با روسیه داشت و به همین جهت اجازه حضور برخی واحدهای نظامی روس را در خاک خود داده بود اما در جریان انقلاب ۲۰۱۴ اوکراین نیروهای روسی به درخواست نخستوزیر کریمه ایستگاهها، فرودگاهها و ساختمانهای مهم را به تصرف خود درآوردند.
ویکتور آندریوویچ یوشچنکو (به اوکراینی: Віктор Андрійович Ющенко)، (زادهٔ ۲۳ فوریه ۱۹۵۴)، رئیسجمهور کشور اوکراین. نخستوزیر اوکراین از سال ۱۹۹۹ تا سال ۲۰۰۱، دارای گرایشهای غرب گرایانه، در تاریخ ۲۵ ژانویه ۲۰۰۵ با ادای سوگند در مجلس نمایندگان اوکراین رسماً کار خود را به عنوان رئیسجمهور اکراین آغاز کرد.
یُسِب بِساریُنیس دزِ جوغاشویلی (به گرجی: იოსებ ბესარიონის ძე ჯუღაშვილი) مشهور به ژوزف ویساریونویچ اِستالین (به روسی: Иосиф Сталин) (زاده ۱۸ دسامبر ۱۸۷۸ – درگذشته ۵ مارس ۱۹۵۳) و ملقب به مرد پولادین، سیاستمدار کمونیست و رهبر شوروی بود که از اواسط دهه ۲۰ تا مرگش در ۱۹۵۳ رهبر عملی حزب کمونیست اتحاد شوروی و در نتیجه رهبر دو فاکتوی کل این کشور بود. وی از زمان رسیدن به قدرت و جنگ جهانی دوم در نظریه مرد بزرگ جزو تأثیر گذارترین افراد جهان بر تاریخ بشریت بهشمار میآید. او در شهر گوری در گرجستان که آن زمان بخشی از امپراتوری روسیه بود به دنیا آمد و در ۱۹۲۲ به مقام دبیرکل حزب کمونیست اتحاد شوروی رسید.
فهرست شهرهای ایران بر پایه جمعیت
جمعیت شهرنشین ایران در سدهٔ اخیر رشد چشمگیری داشتهاست. در نخستین سرشماری رسمی ایران که در سال ۱۳۳۵ صورت گرفت، از کلّ جمعیت ایران (۱۸٬۹۵۴٬۷۰۴ نفر) حدود ۳۲ درصد (۶٬۰۰۲٬۶۲۱ نفر) در شهرها ساکن بودهاند. در این سرشماری، پس از تهران که با ۱٬۵۶۰٬۹۳۴ نفر پرجمعیتترین شهر ایران بود، شهرهای تبریز، مشهد، اصفهان، آبادان، شیراز، کرمانشاه، اهواز و رشت به ترتیب در ردههای بعدی قرار داشتند.
پس از سال ها جدال سیاسی روسیه و گرجستان و دخالت های روسیه، گرجستان سرکوب استقلالطلبان اوستیای جنوبی را آغاز کرد اما یک آتشبس اعلام شد. پس از اعلام آتشبس، در تاریخ ۷ اوت ۲۰۰۸ نیروهای ارتش گرجستان در یک عملیات غافلگیرانه، شهر چخینوالی را تصرف کردندو به درگیری نظامی روسیه و گرجستان منجر شد.فردای آن روز یعنی در ۸ اوت ۲۰۰۸ میلادی، روسیه در واکنش به حملهٔ ارتش گرجستان، بخشی از نیروهای خود را در مرز با اوستیا قرار داد. سپس تانکهای روسیه وارد شهر چخینوالی شدند.
آمیزش جنسی مقعدی یا سکس آنال نام گونه ای از آمیزش جنسی است که در آن برای لذت جنسی، یک آلت مردی برآمده وارد مقعد و راستروده دیگری میشود. دیگر انواع رابطهٔ جنسی مقعدی با انگشت کردن یا اسباببازیهای جنسی در ناحیهٔ مقعد صورت میگیرد همچنین آمیزش جنسی دهانی که بر روی این ناحیه صورت گیرد (مقعدلیسی و میخزنی) نیز از گونههای دیگر رابطهٔ جنسی مقعدی است. البته نام رابطهٔ جنسی مقعدی بیشتر برای اشاره به ورود آلت جنسی مردانه در مقعد است با این حال برای جدا کردن آن از دیگر انواع این رابطه (مانند خودارضایی مقعدی)، برای نوع اول از نام دخول مقعدی استفاده میشود.بسیاری گمان میکنند رابطهٔ جنسی مقعدی تنها ویژهٔ در مردان است در حالیکه پژوهشها نشان داده همهٔ مردان همجنسگرا رابطهٔ مقعدی ندارند و البته رابطهٔ مقعدی میان دگرجنسگرایان چندان کم نیست.
حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل متحد
حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل متحد حق وتویی است که به ۵ عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد یعنی ایالات متحده آمریکا، فرانسه، بریتانیا، روسیه (پیش از ۱۹۹۱ اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی) و چین (پیش از ۱۹۷۱ تایوان) داده شده تا از تصویب هر پیشنویس در این شورا جلوگیری کنند. وتو، اصطلاحی در زبان لاتین به معنای منع میکنم است. این واژه برای لغو یکطرفه یک قانون به کار میرود و به این ترتیب وتو قدرت نامحدودی است که میتواند سبب جلوگیری از (و نه تصویب) تغییرات خاص شود.
کلاه پهلوی یک مجموعهٔ تلویزیونی ایرانی در ژانر تاریخی به کارگردانی سید ضیاءالدین دری است که به تهیهکنندگی محمدرضا تختکشیان برای پخش از شبکه اول سیما تولید شدهاست. تولید این مجموعه یک دهه به طول انجامید است. قسمتهایی از این مجموعه تلویزیونی در شهرک سینمایی غزالی و بخشهایی از آن در شهر ساوه تصویربرداری شدهاست.
کمونیسم (به فرانسوی: communisme) یا مرام اشتراکی یک ایدئولوژی و جنبش فلسفی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است که هدف نهایی آن ایجاد یک جامعه کمونیستی است؛ جامعهای که در آن مالکیت خصوصی بر ابزار تولید لغو شده و طبقات اجتماعی، پول و دولت وجود ندارد. قدیمیترین اشارهها به یک جامعه آرمانی کمونیستی را میتوان در جمهور اثر افلاطون دید. طی قرون افراد زیادی نظیر مزدک، تامس مور، شارل فوریه و غیره به طرق مختلف خواستار اشتراکیسازی منابع جامعه شدند.
لِهِستان یا لَهِستان (به لهستانی: Polska به فرانسه، Pologne) با نام رسمی جمهوری لهستان (به لهستانی: Rzeczpospolita Polska) کشوری است در مرکز اروپا، از غرب با آلمان، از جنوب غربی با جمهوری چک، از جنوب با اسلوواکی، از جنوب شرقی با اوکراین، از شرق با بلاروس، از شمال شرقی با لیتوانی و روسیه (منطقه برونبومی کالینینگراد) و از شمال با دریای بالتیک همسایه است. مساحت این کشور عددی بالغ بر ۳۱۲٬۶ هزار کیلومتر مربع است که آن را ۶۹مین کشور پهناور جهان و نهمین کشور پهناور اروپا کردهاست. همچنین با جمعیت ۳۷٫۸ میلیون نفریاین کشور سی و چهارمین کشور پرجمعیت جهان، هشتمین در قاره اروپا و ششمین در اتحادیه اروپایی میباشد.
الکساندر گریگوریویچ لوکاشنکو (به روسی: Александр Григорьевич Лукашенко) (زاده ۳۰ اوت ۱۹۵۴)، یک سیاستمدار، افسر ارتش و پرسنل نظامی بلاروسی است که از زمان تشکیل نهاد ریاستجمهوری در ۲۶ سال پیش از ۲۰ ژوئیه ۱۹۹۴ تاکنون رئیسجمهور بلاروس است. او همچنین روابط دوستانهای با ولادیمیر پوتین دارد . لوکاشنکو قبل از حرفه سیاسی خود به عنوان مدیر یک مزرعه دولتی (sovkhoz ) کار می کرد و در نیرو های مرزی و ارتش شوروی خدمت می کرد .
جنگ سرد به دورهای از رقابت، تنش و کشمکش ژئوپلیتیکی بین اتحاد جماهیر شوروی و متحدانش (بلوک شرق) و ایالات متحده آمریکا و متحدانش (بلوک غرب) بعد از جنگ جهانی دوم گفته میشود. بهطور کلی دوره زمانی جنگ سرد از ۱۹۴۷ و آغاز دکترین ترومن تا فروپاشی شوروی در ۱۹۹۱ در نظر گرفته میشود. به دلیل آنکه در این دوران هرگز درگیری نظامی مستقیم میان نیروهای ایالات متحده و شوروی به وجود نیامد اما گسترش قدرت نظامی و کشمکشهای سیاسی منجر به جنگهای نیابتی و درگیریهای مهم بین کشورهای پیرو و همپیمانان این دو ابرقدرت شد، از واژه سرد برای توصیف این جنگ استفاده میشود.
ملکجهان خانم (زاده ۱۲۲۰ قمری - درگذشته ۱۲۹۰ قمری) ملقب به مهدعلیا، نواب عِلیّه و ملکه قجری همسر محمدشاه و مادر ناصرالدین شاه قاجار بود، او را از چهرههای درباری مهم این دوره میدانند. با تحریک او میرزا تقیخان امیرکبیر از مقام صدارت اعظم برکنار و کشته شد. ملکجهان خانم، همچنین، آخرین زنی بود که ملقّب به مهد علیا شد.
نیسان آبی (مجموعه نمایش خانگی)
نیسان آبی یک مجموعه نمایش خانگی ایرانی به کارگردانی منوچهر هادی و تهیهکنندگی احسان ظلیپور است که از ۲۸ مهر ۱۴۰۰ در سرویس استریمینگ فیلیمو پخش میشود.
تُرکیِه (به ترکی استانبولی: Türkiye) با نام رسمی جمهوری ترکیه (به ترکی استانبولی: Türkiye Cumhuriyeti)، کشوری فراقارهای در اوراسیا است که بخش بزرگ کشور یعنی آناتولی (آسیای کوچک) در قاره آسیا و بخش کوچک یعنی تراکیه در قاره اروپا قرار دارد. ترکیه در شرق با کشورهای ایران، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، و گرجستان؛ در جنوب شرقی با عراق و سوریه؛ و در شمال غربی (بخش اروپایی) با بلغارستان و یونان همسایه است. همچنین ترکیه از شمال با دریای سیاه، از غرب با دو دریای کوچک مرمره و اژه و از جنوب غرب با دریای مدیترانه مرز آبی دارد.
ویکتور فدوروویچ یانوکویچ (به روسی: Виктор Фёдорович Янукович) سیاستمدار اوکراینی و رهبر «حزب مناطق» و رئیسجمهور سابق اوکراین است که دو دوره سمت نخستوزیری اوکراین را برعهده داشتهاست. او در انتخابات سال ۲۰۰۴ و در جریان انقلاب نارنجی به مسموم کردن ویکتور یوشچنکو در جریان مبارزات انتخاباتی، متهم شد. او در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۰ نیز شرکت داشت که پس از پیروزی در دور اول به همراه یولیا تیموشنکو نخستوزیر وقت در دور دوم انتخاب شرکت کرد که با شمارش ۹۵ درصد آراء با کسب ۴۸٫۲۳ درصد در مقابل ۴۶٫۱۴ به پیروزی دست یافت.او از مخالفان عضویت اوکراین در ناتو ولی طرفدار توسعه همکاری با این سازمان است.
کوکتل مولوتف (به انگلیسی: Molotov cocktail) نوعی بمب ناپالم دستساز و از جنگافزارهای براندازی است، که در جنگهای خیابانی و چریکی به کار میرود. یکی از سلاحهای دستی قابل حمل که به صورت دستی ساخته میشود. به دلیل سهولت نسبی تولید، توسط براندازان، آشوبگران، چریکهای شهری، سربازان جنگ نامنظم یا حتی سربازان عادی، مورد استفاده قرار میگیرد.
جلالالدین محمد بلخی (۶ ربیعالاول ۶۰۴ – ۵ جمادیالثانی ۶۷۲ هجری قمری) (۱۵ مهر ۵۸۶ – ۴ دی ۶۵۲ هجری شمسی) معروف به مولانا، مولوی و رومی، شاعر پارسیگوی ایرانی است. نام کامل وی «محمد بن محمد بن حسین حسینی خطیبی بکری بلخی» بوده و در دوران حیات به القاب «جلالالدین»، «خداوندگار» و «مولانا خداوندگار» نامیده میشدهاست. در قرنهای بعد (ظاهراً از قرن ۹) القاب «مولوی»، «مولانا»، «مولوی رومی» و «ملای رومی» برای وی به کار رفتهاست و از برخی از اشعارش تخلص او را «خاموش» و «خَموش» و «خامُش» دانستهاند.
عهدنامهٔ گلستان (به انگلیسی: Treaty of Gulistan؛ به روسی: Гюлистанский договор) پیمانی است که در روز دوشنبه و در تاریخ ۳ آبان ۱۱۹۲ خورشیدی برابر با ۲۹ شوال ۱۲۲۸ ه.ق مطابق با ۲۵ اکتبر ۱۸۱۳ م در پی جنگهای ایران و روسیه در دوره قاجار بین این دو کشور در روستای گلستان امضا شد. به دنبال این قرارداد، حاکمیت بر بخشهایی از شمال دولت شاهنشاهی ایران شامل قفقاز، ارمنستان، ایالتهای شرقی و تمام شهرها و شهرکها و روستاهای مناطق غربی گرجستان در ساحل دریای سیاه و محال گروزیه (کورنه) شامل چچن و اینگوش امروزی از ایران سلب شده و به امپراتوری روسیه واگذار شد. طی این قرارداد در مجموع ۱۴ ولایت قفقازی ایران (ایالتها و ولایتهای چهارده گانهٔ مزبور عبارت بودند از: ایالت گنجه و قرهباغ، ولایتهای شکی، شیروان، قبه، دربند، بادکوبه، داغستان و گرجستان، محال شورهگل، آچوقباشی، گروزیه، منگریل و آبخاز.
چین (به ماندارین: 中国, پینیین Zhōngguó, ژونگوآ) با نام رسمی جمهوری خلق چین (به ماندارین: 中华人民共和国, پینیین Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó) کشوری مستقل در آسیای شرقی واقع شدهاست. چین با مساحت ۹۶۱'۵۹۶'۹کیلومتر مربع؛ چهارمین کشور پهناور جهان بعد از روسیه، کانادا و آمریکا و با جمعیت بیش از ۱٫۴۰۷ میلیارد نفر، پرجمعیتترین کشور جهان است.چین کشوری تکحزب با نام حزب کمونیست چین، بر ۲۲ استان، ۵ منطقه خودمختار، ۴ شهرداری زیر نظر دولت مرکزی در چین (پکن (پایتخت)، شانگهای (بزرگترین شهر)، تیانجین، چونگکینگ) و به غیراز سرزمین اصلی چین، ۲ منطقه ویژه اداری (هنگ کنگ و ماکائو) حکومت میکند. چین با ۱۴ کشور از شمال با روسیه، مغولستان و قزاقستان، از شرق با کره شمالی، از غرب با قرقیزستان، تاجیکستان، افغانستان و پاکستان و از جنوب با هند، نپال، بوتان، میانمار، لائوس و ویتنام؛ مرز خاکی دارد.