-
O cloroformo ou triclorometano (abreviado TCM) é un composto orgánico coa fórmula CHCl3 e un solvente común. É un líquido denso, moi volátil, incoloro e de forte cheiro producido a grande escala como precursor de refrixerantes e PTFE (politetrafluoroetileno). O cloroformo é un trihalometano que funciona como un potente anestésico, euforizante, ansiolítico e sedante cando é inhalado ou inxerido.
-
Eleccións municipais en Ferrol
Corporacións democráticas en Ferrol desde a aprobación da Constitución de 1978. 1979 Alcalde: Xaime Quintanilla Ulla — PSdeG-PSOE Goberno en coalición de PSdeG-PSOE, PCG, e UG 1983 Alcalde: Xaime Quintanilla Ulla — PSdeG-PSOE Goberno en coalición de PSdeG-PSOE e PCG. 1987 Alcalde: Alfonso Couce Doce — AP 1991 Alcalde: Mario Villaamil — PPdeG Logo de 89 días na alcaldía, Mario Villaamil pasa á oposición despois dunha moción de censura presentada polos grupos municipais do PSdeG-PSOE e EU-IU, resultando elixido alcalde Manuel Couce Pereiro do PSdeG-PSOE. 1995 Alcalde: Juan Blanco Rouco — PPdeG Goberno en coalición de PPdeG e IF. 1999 Alcalde: Xaime Bello Costa — BNG. Goberno en coalición de BNG e PSdeG-PSOE. 2003 Alcalde: Juan Juncal Rodríguez — PPdeG Goberno en coalición de PPdeG e IF. 2007 Alcalde: Vicente Irisarri Castro — PSdeG-PSOE Goberno en coalición de PSdeG-PSOE e IU-EU (Dende o 28 de outubro de 2008, goberno en minoría do PSdeG-PSOE). 2011 Alcalde: José Manuel Rey Varela — PPdeG 2015 Alcalde: Jorge Suárez Fernández — FeC Candidatos: José Manuel Rey Varela (PP), Jorge Juan Suárez Fernández (FeC), Beatriz Sestayo Doce (PSdeG-PSOE), Antonio Iván Rivas Rico (BNG), Ana María Rodríguez Masafret (C's) José María Hernández Roca (Marea Ártabra), Manuel Francisco Fernández-Castro Cancela (VOX), María Consuelo Amado Jove (UPyD), Sergio Pena Dopico (Comunistas da Galiza-PCPE) e Luz María Gen González (CG).
-
O galego ([ɡaˈleɣo̝]) é unha lingua indoeuropea que pertence á póla de linguas románicas. É a lingua propia de Galicia, onde é falada por uns 2,4 millóns de galegos. Á parte de en Galicia, a lingua fálase tamén en territorios limítrofes con esta comunidade, aínda que sen estatuto de oficialidade (agás en casos puntuais, como na Veiga), así como pola diáspora galega que emigrou a outras partes de España, a América Latina, os Estados Unidos, Suíza e outros países de Europa.
-
Hildegart Rodríguez Carballeira
Hildegart Rodríguez Carballeira, nada en Madrid o 9 de decembro de 1914 e finada o 9 de xuño de 1933, foi unha nena prodixio, concibida pola súa nai como o modelo de muller do futuro. Con tres anos escribía e con oito falaba seis idiomas. Acabou a carreira de Dereito con 17 anos e foi membro activa do PSOE e despois do Partido Republicano Democrático Federal.
-
A garza dos arrecifes (Egretta gularis) é unha garza de mediano tamaño que se atopa no sur de Europa, África e partes de Asia. Ten principalmente unha distribución costeira e pode ter varias formas de plumaxe: unha plumaxe gris lousa na cal só pode confundirse co bastante pouco común morfo escuro da garza branca pequena (Egretta garzetta); unha forma branca que pode parecerse a esta última pero o bico adoita telo máis claro, e unha forma negra con gorxa branca chamada E. g. gularis de África occidental.
-
Jesús Navas González, nado en Los Palacios y Villafranca (Sevilla) o 21 de novembro de 1985, é un futbolista español. Actualmente xoga de extremo dereito e mediapunta no Sevilla FC. Foi internacional coa selección española, coa que gañou a Copa Mundial de Fútbol en 2010, a Eurocopa de 2012 e mais a Eurocopa de 2024.
-
Afonso X, tamén coñecido como Afonso IX, nado en Toledo o 23 de novembro de 1221 e finado en Sevilla o 4 de abril de 1284, foi rei de Castela e León. Á morte do pai, Fernando III o Santo, retomou a ofensiva contra os musulmáns, e ocupou Xerez (1253), arrasou Salé, o porto de Rabat (1260) e conquistou Cádiz (contra 1262). En 1264 tivo que facer fronte a unha importante revolta dos mudéxares de Murcia e do val do Guadalquivir.
-
Unha posición sexual é unha posición do corpo que a xente usa para relacións sexuais ou outras actividades sexuais. Os actos sexuais son xeralmente descritos polas posicións que adoptan os participantes para realizar eses actos. Aínda que as relacións sexuais xeralmente implican penetración do corpo dunha persoa por outra, as posicións sexuais normalmente implican actividades sexuais penetrativas ou actividades sexuais sen penetración.
-
Francisco Morales Nieva, nado en Valdepeñas, Cidade Real, o 29 de decembro de 1924 e finado en Madrid o10 de novembro de 2016, foi un dramaturgo, escenógrafo, director de escena, narrador, ensaísta e debuxante español. Académico da Real Academia Española desde 1990, onde ocupou a cadeira J, a súa produción teatral valeulle o Premio Nacional de Teatro en dúas ocasións (1980 e 1992), o Premio Nacional de Literatura na modalidade de Literatura Dramática e o Premio Vale-Inclán (2011), pola escritura e dirección de Tórtolas, crepúsculo y... telón.
-
O Apalpador, Apalpabarrigas ou Pandigueiro é a figura mítica dun xigante carboeiro, ligado á tradición do Nadal do que existen testemuñas nas comarcas de Sarria, Quiroga, Lemos, Terra de Trives e os Ancares, aínda que se está a recuperar en toda Galicia. O Apalpador baixa a noite do 24 ou 31 de decembro segundo a zona, para visitar os nenos, tocándolles no ventre para ver se comeron abondo durante o ano, deixándolles unha presada de castañas, eventualmente algún regalo e desexándolles que teñan un ano novo cheo de felicidade e fartura, murmurándolles "así esteas todo o ano".
-
Museo de Arte Contemporánea de Vigo
O Museo de Arte Contemporánea de Vigo, tamén coñecido como MARCO, é un espazo público dedicado á difusión da arte contemporánea, situado na cidade de Vigo (provincia de Pontevedra).
-
Rocío Pérez Armenteros, nada en Alcalá la Real (provincia de Xaén) o 13 de xullo de 1989 é unha cantante, compositora e actriz andaluza, máis coñecida polo seu nome artístico Roko compuxo cancións de estilo soul principalmente en castelán, aínda que tamén noutros idiomas. Maqueta temas para outros artistas e traballa con Antonio Ferrara que é colaborador de Carlos Jean. O seu disco de cabeceira é Un día en el mundo, de Vetusta Morla.
-
Moonfall é un filme de 2022 escrito, dirixido e producido por Roland Emmerich. Está protagonizado por Halle Berry, Patrick Wilson, John Bradley-West, Michael Peña, Charlie Plummer, Kelly Yu e Donald Sutherland. Conta a historia de dous antigos astronautas e un teórico da conspiración que descobren a verdade oculta sobre a Lúa, cando esta de súpeto abandona a súa órbita.
-
Lisabö é un grupo vasco de rock formado en 1998 en Irún. A súa música recolle elementos de diferentes estilos, como poden ser o hardcore punk, o noise ou o post-rock, mais sempre desde unha perspectiva experimental e moi persoal que se traduce mesmo na súa formación que inclúe dúas baterías e que tamén incluíu, nalgún momento, outros instrumentos pouco habituais no rock como pode ser o violoncello. Algúns dos grupos cos que acostuman ser comparados son os norteamericanos Fugazi e Low, os vascos Lif e Dut ou os cataláns Standstill.
-
A seguinte é unha lista alfabética das aves silvestres atopadas na Península Ibérica. Inclúe tanto as especies habituais como as citas ocasionais. Non se inclúen as aves domésticas (como por exemplo a galiña, pavo, ganso ou a avestruz) nin as aves ornamentais que se crían en catividade, aínda que si aquelas que, procedentes desta última situación, escaparon ou foron liberadas e xa se adaptaron á vida en liberdade ou están en vías de facelo.
-
Para ver unha introdución non enciclopédica para os visitantes do que é a Wikipedia, véxase Wikipedia:Acerca de. A Wikipedia é un proxecto de enciclopedia de contido libre, multilingüe e de contido aberto operativo grazas á organización sen ánimo de lucro Fundación Wikimedia. O seu nome é unha mestura das palabras wiki (unha tecnoloxía para crear páxinas web colaborativas) e enciclopedia.
-
Logroño é unha cidade e concello do norte de España, capital da comunidade autónoma e provincia da Rioxa. Tamén é a súa cidade de maior poboación, concentrando case a metade do total da comunidade, así como o seu centro económico, cultural e de servizos. Bañada polo río Ebro, Logroño foi historicamente un lugar de paso e cruzamento de camiños, como o Camiño de Santiago, e de fronteiras, disputada entre os antigos reinos da Península Ibérica durante a Idade Media.
-
O tizón de Nadal ou cepo de Nadal (tamén cachopo de Nadal) é un gran madeiro que na Noiteboa se prende na lareira coidadosamente limpa e varrida. É unha tradición ancestral galega e doutras partes do centro e oeste de Europa ligada a ritos pagáns indoeuropeos e celtas das celebracións do solsticio de inverno. Simboliza destruír o vello para dar paso ao novo.
-
En lóxica, a consecuencia lóxica é a relación entre as premisas e a conclusión dun argumento dedutivamente válido. A relación de consecuencia lóxica é un concepto central da lóxica. Dúas características xeralmente aceptadas da relación de consecuencia lóxica son que é «necesaria» e ademais é «formal».
-
Ocho apellidos catalanes é un filme español dirixido por Emilio Martínez-Lázaro que se estreou o 20 de novembro de 2015 en España. É a secuela do filme Ocho apellidos vascos, con Dani Rovira, Clara Lago, Karra Elejalde e Carmen Machi repetindo os seus papeis e a incorporación de Belén Cuesta, Berto Romero, Rosa Maria Sardà e Antonio Resines. Está producida por Telecinco Cinema.
-
María de Castela (raíña de Aragón)
María de Castela, nada en Segovia o 1 de setembro de 1401 e finada en Valencia o 4 de outubro de 1458, foi unha infanta de Castela, princesa de Asturias (1402-1405) e raíña de Aragón (1416-1458), polo seu casamento con Afonso V, o Magnánimo. Foi a primeira filla de Henrique III «o Doente» e de Catarina de Lancaster, e irmá de Xoán II de Castela.
-
Xabier Deive Martínez, nado en Narón o 14 de maio de 1970 e finado o 18 de xullo de 2024, foi un actor galego cunha ampla experiencia interpretativa. Traballou en teatro, cine e televisión, sendo especialmente coñecido polos seus papeis en numerosas series da Televisión de Galicia como A vida por diante, Matalobos ou Serramoura.
-
Winx Club é unha serie de televisión animada italiana, realizada polos estudios Rainbow S.r.l., e creada e dirixida por Iginio Straffi, a partir do 2004. O éxito da serie deu lugar a unha franquía internacional de xoguetes, libros, roupa, videoxogos, DVD e dúas películas. As Winx son unhas adolescentes guapas, con moito estilo e un don especial para a maxia.
-
Andrés Lapique do Barro, máis coñecido como Andrés do Barro, tamén coñecido como Andrés Dobarro, nado en Ferrol o 1 de outubro de 1947 e finado en Madrid o 22 de decembro de 1989, foi un cantante e actor galego. Coñecido popularmente como Andrés do Barro, ten o mérito de ser dos primeiros cantantes que usaron o galego durante o franquismo. Malia os atrancos para a expresión musical en galego, varias cancións súas foron número un nas principais cadeas radiofónicas estatais.
-
En lóxica proposicional e álxebra de Boole, as leis de De Morgan, tamén coñecidas como teorema de De Morgan, son un par de regras de transformación que son regras de inferencia válidas. Levan o nome de Augustus De Morgan, un matemático británico do século XIX. As regras permiten a expresión de conxuncións e disxuncións unicamente en termos entre si mediante a negación. As regras pódense expresar en texto como: A negación de "A e B" é o mesmo que "non A ou non B".
-
Galicia ( pronunciación ) ou Galiza ( pronunciación ) é unha nación recoñecida internacionalmente en 1933 e establecida xurídica e administrativamente dende 1978 como comunidade autónoma segundo a Constitución española co rango de nacionalidade histórica determinado no seu Estatuto de autonomía, dentro do Reino de España e a Comunidade Europea. O seu territorio está situado no extremo noroeste da Península Ibérica e linda, ao leste, coas comunidades autónomas de Asturias e Castela e León, ao oeste co océano Atlántico, ao norte co mar Cantábrico e ao sur coa República de Portugal. Ten como lingua propia o galego, de orixe común co portugués (ambas as dúas proveñen da lingua medieval coñecida como galego-portugués), e comparte oficialidade co castelán, que é oficial en toda España.
-
As muqarnas (en árabe: مقرنص; en persa: مقرنس) son unha forma de ornamento arquitectónico en forma de bóveda que se pode describir como a «subdivisión xeométrica dunha trompa angular, cúpula ou ménsula, nun elevado número de bóvedas en miniatura, que forman unha especie de estrutura celular». Utilízanse en cúpulas e principalmente en semicúpulas nas entradas e ábsidas, especialmente na arquitectura tradicional islámica e persa.
-
O Reino de Dahomey foi un reino africano (localizado dentro da área do actual Benín) que existiu dende 1600 até 1894, cando o último rei, Béhanzin, foi derrotado polos franceses, e o país foi anexionado ó imperio colonial francés. Dahomey desenvolveuse na chaira de Abomey a partir do pobo fon a comezos do século XVII e converteuse nun poder rexional no século XVIII mediante a conquista de cidades importantes na costa Atlántica. Durante os século XVIII e XIX, o Reino de Dahomey foi un importante estado na súa rexión, deixando de ser estado tributario do Imperio de Oyo.
-
En Galicia, segundo o decreto 65/1997 da Xunta, existen oficialmente 53 comarcas, das cales 18 pertencen á provincia da Coruña, 13 á de Lugo, 12 á de Ourense e 10 están na provincia de Pontevedra. As comarcas constitúen o ámbito de actuación dos plans de desenvolvemento comarcal e carecen de funcións administrativas.
-
Denomínase carta outorgada (en francés, "charte octroyée") a unha declaración do rei ou outro gobernante, non votada por unha asemblea representativa da nación, pola que manifestaba a primacía do seu poder e que gobernaba os seus súbditos dunha forma absolutista, sen ningunha limitación. Supuña, de feito, unha pseudo constitución para o estado, posto que en troques de ser ditada polo pobo, a carta outorgada xurdía dun poder absolutista anterior, o rei, que outorgaba certos dereitos aos súbditos sen a súa intervención. Polo xeral, as cartas outorgadas eran moi restritivas en canto a dereitos e representatividade, e non se recoñece o principio de soberanía nacional nin da soberanía popular.
-
As aventuras de Pinocchio, As aventuras de Pinocho ou As aventuras de Pinoquio (Le avventure di Pinocchio no italiano orixinal) é unha novela de Carlo Collodi. Traduciuse a máis de 260 linguas e dialectos, editado unhas 187 veces, téñense feito filmes, series de televisión, series de debuxos animados e representacións teatrais.
-
A masturbación é a estimulación dos órganos xenitais e das zonas eróxenas co obxecto da obtención de pracer sexual, podendo alcanzar, ou non, o orgasmo. Pode ir acompañada de fantasías de natureza erótica. Xeralmente a masturbación considérase unha práctica sexual solitaria, se ben tamén se pode realizar sobre os xenitais doutra persoa, como ocorre na masturbación mutua.
-
A Galipedia é o nome co que se coñece popularmente a Wikipedia en lingua galega. Comezou a publicarse o 8 de marzo de 2003, é unha enciclopedia en liña de acceso libre, con todos os seus contidos en aberto e editados de forma colectiva en lingua galega. O 4 de marzo de 2013, catro días antes do décimo aniversario, superou os 100 000 artigos, e actualmente ten un total de 217.247.
-
Iñaki López Roldán, nado en Portugalete o 4 de agosto de 1973, é un xornalista e presentador vasco, que desempeñou a meirande parte da súa carreira profesional en programas do grupo EITB, a radiotelevisión pública vasca. O seu recoñecemento no eido nacional débese ó espazo La Sexta Noche, da canle española La Sexta.
-
En lóxica, falso é o estado de posuír un valor de verdade negativo e tamén é unha conectiva lóxica nular. Nun sistema de funcións de verdade de lóxica proposicional, é un dos dous valores de verdade postulados, xunto coa súa negación, a verdade. As notacións habituais do falso son: a inicial maiúscula F, o número 0 (especialmente en lóxica booleana e informática), O (en notación de prefixo, O pq ) e o símbolo ⊥ {\displaystyle \bot } .
-
Sergio Michel Pérez Mendoza, máis coñecido como Sergio "Checo" Pérez, nado en Guadalaxara (Xalisco) o 26 de xaneiro de 1990, é un piloto de automobilismo mexicano de Fórmula 1 durante 14 tempadas, desde 2011 a 2024. Foi piloto de Sauber, McLaren, Force India, Racing Point e Red Bull Racing. Pérez, reside en Schindellegi, Suíza, foi membro da Academia de pilotos de Ferrari ata o ano 2012.
-
O Pazo da Pastora ou Pazo de San Tomé é unha casa señorial construído na Idade Moderna (século XVI) que se atopa na rúa do Conde, na parroquia de Freixeiro, na mesma cidade de Vigo. A orixe do pazo áchase nunha construción anterior, unha torre coñecida coma Torre de Busteu e foi o seu señor Pedro Álvarez de Soutomaior, aculmado Pedro Madruga. O pazo comezou a se construír posibelmente no século XIV, aínda que o edificio que hoxe temos é do século XVI con incorporacións do século XVIII e XIX. Antes era coñecido coma Pazo de San Tomé (escrito en galego antigo como San Thomé ou Santhomé).
-
O Hockey Club Liceo da Coruña, por motivos de patrocinio Deportivo Liceo, é un club profesional de hóckey a patíns da cidade da Coruña. Foi fundado en 1972 por catro persoas entre as que salienta a figura de Augusto César Lendoiro e na tempada 1979-80 debutou na máxima categoría do hóckey a patíns español, categoría na que compite dende aquela. Trátase dunha icona dentro do hóckey galego e historicamente é o club deportivo máis laureado de Galiza cun total de 43 títulos (21 a nivel estatal, e 22 títulos internacionais).
-
O Hotel Universal é un inmoble de estilo ecléctico construído en 1888 polo arquitecto vigués Jenaro de la Fuente Domínguez. O edificio albergou o Hotel Universal, un dos hoteis máis coñecidos da cidade de Vigo durante moitos anos. No ano 2004 foi rehabilitado pola cadea hoteleira AC Hoteles e reconvertido nun hotel de catro estrelas.
-
Woke («esperto» en inglés) é un termo, orixinario dos Estados Unidos, que inicialmente se usaba para referirse a quen se enfrontan ou se manteñen alerta fronte ao racismo. Posteriormente, chegou a abarcar unha conciencia doutras cuestións de desigualdade social, por exemplo, en relación co xénero e a orientación sexual. Desde finais da década de 2010, tamén se utilizou como un termo xeral para os movementos políticos progresistas e/ou de esquerda e perspectivas que salientan a política identitaria das persoas LGBT, da comunidade negra e das mulleres.
-
Posición do misioneiro invertida
A posición da amazona é calquera posición sexual na que a muller está enriba do seu compañeiro sexual durante a actividade sexual. A posición máis comunmente asociada coa muller na parte superior adoita chamarse posición da vaqueira ou cabalgando, que deriva o seu nome da imaxe da muller que "monta" o home como vaqueira montando a cabalo. Nesta posición, o home adoita deitarse de costas coas pernas pechadas, mentres que a parella está a cabalo sobre el estendendo as pernas a cada lado, normalmente de xeonllos, coas canelas detrás, ou sentado sobre o sexo e as pernas da parella, mirando cara a adiante ou cara a atrás, e o home ou a muller insire o pene erecto do home na vaxina ou no ano da muller.
-
Partido Comunista pola República Galega
O Partido Comunista da República Galega (PCRG) é unha organización política galega, de ideoloxía comunista e independentista.
-
O acceso libre é un movemento xurdido nos anos noventa co obxecto de artellar un novo sistema de comunicación científica a través das novas tecnoloxías. Xorde fundamentalmente a causa dos fortes incrementos de prezos das revistas científicas, debidos ó carácter monopolístico que lle imprimiron á información científica os grandes grupos editoriais internacionais. Nado de proxectos individuais como ArXiv.org, está sendo asumido polos organismos de investigación (Declaración de Berlín) e por institucións políticas de investigación (Parlamento británico).
-
España ( pronunciación ), denominada tamén en tratados internacionais e de xeito protocolario Reino de España ( pronunciación ), é un país soberano membro da Unión Europea, constituído en Estado social e democrático de Dereito, e cuxa forma de goberno é a monarquía parlamentaria. O seu territorio, con capital en Madrid, ocupa a maior parte da Península Ibérica, ao que se lle engaden os arquipélagos das Illas Baleares, no mar Mediterráneo occidental, e das Illas Canarias, no océano Atlántico nororiental, así como no norte do continente africano, as prazas de soberanía das cidades autónomas de Ceuta e Melilla, ademais dos distritos e posesións menores das illas Chafarinas, o Peñón de Vélez da Gomera o peñón de Alhucemas e Perejil. O enclave de Llívia, nos Pireneos, completa o conxunto de territorios xunto coa illa de Alborán, as illas Columbretes e unha serie de illas e illotes fronte ás súas propias costas.
-
A Coruña é unha cidade e concello no noroeste de Galicia, bañada polo océano Atlántico, nas Rías Altas. É a capital da provincia da Coruña e a cabeza da súa comarca, que ademais do seu propio concello inclúe os de Abegondo, Arteixo, Bergondo, Cambre, Carral, Culleredo, Oleiros e Sada. Con 247.376 habitantes (INE 2023), é o segundo municipio máis poboado de Galicia e o máis densamente poboado, con 6472,38 hab/km².
-
Alfonso Daniel Rodríguez Castelao
Alfonso Daniel Manuel Rodríguez Castelao, nado en Rianxo o 29 de xaneiro de 1886 e finado no exilio en Buenos Aires (Arxentina) o 7 de xaneiro de 1950, está considerado o Pai do nacionalismo galego. Castelao foi un intelectual comprometido coa terra e co país. Na súa persoa reuníanse as facetas de narrador, ensaísta, dramaturgo, debuxante e político galego, chegando a ser a figura máis importante da cultura galega do século XX. Ademais, estudou medicina, pero confesaba: "Fíxenme médico por amor ao meu pai; non exerzo a profesión por amor á humanidade".
-
A evolución do cabalo, un mamífero da familia Equidae, ocorreu ao longo dunha escala de tempo xeolóxico de 50 millóns de anos, transformando a pequena especie do tamaño dun can, que vivía nos bosques, Eohippus, no cabalo moderno. Os paleozoólogos conseguiron elaborar un perfil máis completo da liñaxe evolutiva do cabalo que o de calquera outro animal. Gran parte desta evolución tivo lugar en Noreamérica, onde se orixinaron os cabalos, pero extinguíronse alí hai uns 10 000 anos.
-
Para o sistema operativo libre composto principalmente polo kernel Linux e GNU, véxase GNU/Linux. Linux é un kernel, ou núcleo, monolítico libre, inspirado en Unix, e que empregan os sistemas operativos GNU/Linux. Linux é un exemplo paradigmático de software libre no que contribúen centos de desenvolvedores e que ten soporte a longo prazo, de ata seis anos.
