-
Hildegart Rodríguez Carballeira
Hildegart Rodríguez Carballeira, nada en Madrid o 9 de decembro de 1914 e finada o 9 de xuño de 1933, foi unha nena prodixio, concibida pola súa nai como o modelo de muller do futuro. Con tres anos escribía e con oito falaba seis idiomas. Acabou a carreira de Dereito con 17 anos e foi membro activa do PSOE e despois do Partido Republicano Democrático Federal.
-
José Ignacio Peleteiro Ramallo, coñecido como Jota Peleteiro ou simplemente Jota, nado na Pobra do Caramiñal o 6 de xuño de 1991, é un exfutbolista galego que xogaba de mediapunta. Formado na canteira do Celta de Vigo, non encontrou sitio no primeiro equipo, polo que saíu cedido primeiro ao Real Madrid Castilla e logo ao Eibar. No club vasco foi un dos xogadores máis destacados da tempada 2013/14, sendo elixido no once ideal da Segunda División, e na antepenúltima xornada de liga anotou o histórico gol que lle deu ao equipo o ascenso á Primeira División por primeira vez na súa historia.
-
Unha posición sexual é unha posición do corpo que a xente usa para relacións sexuais ou outras actividades sexuais. Os actos sexuais son xeralmente descritos polas posicións que adoptan os participantes para realizar eses actos. Aínda que as relacións sexuais xeralmente implican penetración do corpo dunha persoa por outra, as posicións sexuais normalmente implican actividades sexuais penetrativas ou actividades sexuais sen penetración.
-
Unha escola primaria é unha escola na que os nenos reciben educación primaria desde aproximadamente a idade de cinco a doce anos, o paso seguinte despois do preescolar e antes da escola secundaria (nalgúns países hai un paso intermedio de escola media entre a educación primaria e a secundaria). Na maioría do mundo, a educación primaria é o primeiro paso no ensino, e está normalmente dispoñible sen pagar, pero tamén se ofrecen escolas privadas independentes nas que cómpre pagar. O termo escola primaria deriva do francés école primaire, que foi usado por vez primeira en 1802.
-
AWStats é unha ferramenta de código aberto que realiza informes analíticos das páxinas web, fornecendo datos de servizos de Internet como un servidor web, streaming, correo e FTP. AWstats analiza os ficheiro de log do servidor, e en base a eles produce informes en linguaxe de programación HTML. Os datos son presentados visualmente en informes de táboas e gráficas.
-
A seguinte é unha lista alfabética das aves silvestres atopadas en Galicia. Inclúe tanto as especies habituais como as citas ocasionais, mesmo algunhas que hai anos que non se observan na Comunidade, a non ser que sexa desde hai moito tempo. Non se inclúen as aves domésticas (como por exemplo a galiña, pavo, ganso ou a avestruz) nin as aves ornamentais que se crían en catividade, aínda que si aquelas que, procedentes desta última situación, escaparon ou foron liberadas e xa se adaptaron á vida en liberdade ou están en vías de facelo.
-
O automóbil é un vehículo que se despraza sobre rodas autopropulsado por un motor propio e destinado ao transporte de persoas ou mercancías sen necesidade de carriles. Diferentes tipos de automóbiles inclúen o coche, o autobús, a furgoneta e o camión. Desprázase grazas a un motor de explosión a base dunha mestura de gasolina, ou gasóleo, e aire.
-
Xabier Deive Martínez, nado en Narón o 14 de maio de 1970 e finado o 18 de xullo de 2024, foi un actor galego cunha ampla experiencia interpretativa. Traballou en teatro, cine e televisión, sendo especialmente coñecido polos seus papeis en numerosas series da Televisión de Galicia como A vida por diante, Matalobos ou Serramoura.
-
Galicia ( pronunciación ) ou Galiza ( pronunciación ) é unha nación recoñecida internacionalmente en 1933 e establecida xurídica e administrativamente dende 1978 como comunidade autónoma segundo a Constitución española co rango de nacionalidade histórica determinado no seu Estatuto de autonomía, dentro do Reino de España e a Comunidade Europea. O seu territorio está situado no extremo noroeste da Península Ibérica e linda, ao leste, coas comunidades autónomas de Asturias e Castela e León, ao oeste co océano Atlántico, ao norte co mar Cantábrico e ao sur coa República de Portugal. Ten como lingua propia o galego, de orixe común co portugués (ambas as dúas proveñen da lingua medieval coñecida como galego-portugués), e comparte oficialidade co castelán, que é oficial en toda España.
-
Alfonso Daniel Rodríguez Castelao
Alfonso Daniel Manuel Rodríguez Castelao, nado en Rianxo o 29 de xaneiro de 1886 e finado no exilio en Buenos Aires (Arxentina) o 7 de xaneiro de 1950, está considerado o Pai do nacionalismo galego. Castelao foi un intelectual comprometido coa terra e co país. Na súa persoa reuníanse as facetas de narrador, ensaísta, dramaturgo, debuxante e político galego, chegando a ser a figura máis importante da cultura galega do século XX. Ademais, estudou medicina, pero confesaba: "Fíxenme médico por amor ao meu pai; non exerzo a profesión por amor á humanidade".
-
Kashyap "Kash" Patel, nado en Garden City (Nova York) o 25 de febreiro de 1980 é un avogado estadounidense e antigo fiscal federal do Departamento de Xustiza dos Estados Unidos. Antigo xefe de gabinete do secretario de Defensa dos Estados Unidos durante a primeira presidencia de Trump serviu como funcionario do Consello de Seguridade Nacional dos Estados Unidos e asesor principal do Director en funcións de Intelixencia Nacional . En novembro de 2024 o presidente electo Donald Trump nomeouno para suceder a Christopher A. Wray como director do FBI .
-
Os moinantes son un grupo social de España e algúns países de Europa. Principalmente son nómades con algunhas similitudes co pobo xitano e considéranse unha etnia con identidade propia. Son tamén chamados quincalleros polo oficio que historicamente realizaban, vender, facer e reparar trebellos metálicos como tixolas e potas.
-
A prata é un elemento químico de número atómico 47 situado no grupo 11 da táboa periódica dos elementos. O seu símbolo é Ag (do latín argentum 'prata', derivado do protoindoeuropeo h₂erǵ 'brillante, branco'). É un metal de transición brando, branco e brillante que presenta a condutividade eléctrica, a condutividade térmica e a reflectividade máis elevadas de todos os metais.
-
Joaquín Domínguez Portela, coñecido como Elxokas, nado en Lugo o 13 de abril de 1991, é un influenciador, streamer, youtuber e creador de contido en Twitch e YouTube. Comezou como streamer en 2018 en Twitch creando contido do videoxogo Warcraft. En 2019, era xa o creador de contido máis grande da comunidade hispanofalante nesta categoría.
-
Vigo ( pronunciación ) (tamén coñecida como a cidade olívica) é unha cidade e concello da provincia de Pontevedra, na comunidade autónoma de Galicia, no noroeste da Península Ibérica. É a capital da comarca de Vigo, aínda que historicamente pertenceu á comarca de Val de Fragoso. Ademais é a capital da súa área metropolitana.
-
Acinetobacter baumannii é unha especie bacteriana gramnegativa de forma curta e case arredondada (cocobacilos). Pode seu un patóxeno oportunista dos humanos, que afecta principalmente a persoas inmunocomprometidas, que se está a facer cada vez máis importante como causante de infeccións adquiridas en hospitais (nosocomiais). Aínda que outras especies do xénero Acinetobacter se atopan a miúdo en mostras do solo, A. baumannii non é un organismo habitual do solo, xa que se illa case exclusivamente en ambientes hospitalarios.
-
O galego ([ɡaˈleɣo̝]) é unha lingua indoeuropea que pertence á póla de linguas románicas. É a lingua propia de Galicia, onde é falada por uns 2,4 millóns de galegos. Á parte de en Galicia, a lingua fálase tamén en territorios limítrofes con esta comunidade, aínda que sen estatuto de oficialidade (agás en casos puntuais, como na Veiga), así como pola diáspora galega que emigrou a outras partes de España, a América Latina, os Estados Unidos, Suíza e outros países de Europa.
-
A Coruña é unha cidade e concello no noroeste de Galicia, bañada polo océano Atlántico, nas Rías Altas. É a capital da provincia da Coruña e a cabeza da súa comarca, que ademais do seu propio concello inclúe os de Abegondo, Arteixo, Bergondo, Cambre, Carral, Culleredo, Oleiros e Sada. Con 247.376 habitantes (INE 2023), é o segundo municipio máis poboado de Galicia e o máis densamente poboado, con 6472,38 hab/km².
-
O Apalpador, Apalpabarrigas ou Pandigueiro é a figura mítica dun xigante carboeiro, ligado á tradición do Nadal do que existen testemuñas nas comarcas de Sarria, Quiroga, Lemos, Terra de Trives e os Ancares, aínda que se está a recuperar en toda Galicia. O Apalpador baixa a noite do 24 ou 31 de decembro segundo a zona, para visitar os nenos, tocándolles no ventre para ver se comeron abondo durante o ano, deixándolles unha presada de castañas, eventualmente algún regalo e desexándolles que teñan un ano novo cheo de felicidade e fartura, murmurándolles "así esteas todo o ano".
-
Santiago de Compostela é a capital de Galicia (polo tanto, ten a sede nel o Goberno autonómico) e da comarca de Santiago, na provincia da Coruña. Segundo o Instituto Galego de Estatística, en 2022 o concello tiña 98.179 habitantes. O seu xentilicio é «santiagués» ou tamén «compostelán», e máis popularmente «picheleiro».
-
O sexo anal é unha práctica sexual que consiste na introdución do pene erecto no ano e o recto da parella, co fin de obter pracer. Outras formas de sexo anal inclúen o fingering, o uso de xoguetes sexuais, o sexo oral realizado no ano (anilingus), e o pegging. O termo sexo anal refírese máis comunmente á penetración do pene no ano, mais algunhas fontes refírense a coito anal para a penetración anal, e sexo anal para calquera forma actividade sexual, especialmente en parellas, e oposta á masturbación anal.
-
O Pòrt de la Luna en gascón ou Port de la Lune en francés (Porto da Lúa) é o nome que recibe o porto de Bordeos, que data da Idade Media, pola forma do río que cruza a cidade. Está representado cunha media lúa no escudo de Bordeos, e por tres medias lúas entrelazadas no escudo do municipio. En 2007, o Porto da Lúa e preto de 1800 hectáreas da zona urbana circundante foron catalogados como Patrimonio da Humanidade pola UNESCO debido á súa excepcional e "innovadora arquitectura clásica e tendencias arquitectónicas neoclásicas" e a prominencia de Bordeos como centro da industria vitivinícola histórica e como centro comercial mundial durante máis de 800 anos.
-
O Lamborghini Miura é un modelo de coche deportivo producido polo fabricante de automóbiles italiano Lamborghini entre 1966 e 1973. O coche está considerado como o primeiro superdeportivo moderno cun deseño de motor central traseiro e dous asentos, aínda que o concepto viuse por primeira vez nun coche de produción de estrada co Matra Djet de René Bonnet, presentado en 1964. Desde entón, este deseño converteuse no estándar para deportivos e supercoches de alto rendemento.
-
A masturbacion coas mamas ou coito mamario é un acto sexual, que se realiza como preludio ou como sexo sen penetración, que implica a estimulación do pene cos peitos dunha muller e viceversa. Implica colocar o pene entre os peitos dunha muller e mover o pene cara a arriba e abaixo para simular a penetración sexual e para crear pracer sexual. Pódese usar como alternativa a unha masturbación manual.
-
Posición do misioneiro invertida
A posición da amazona é calquera posición sexual na que a muller está enriba do seu compañeiro sexual durante a actividade sexual. A posición máis comunmente asociada coa muller na parte superior adoita chamarse posición da vaqueira ou cabalgando, que deriva o seu nome da imaxe da muller que "monta" o home como vaqueira montando a cabalo. Nesta posición, o home adoita deitarse de costas coas pernas pechadas, mentres que a parella está a cabalo sobre el estendendo as pernas a cada lado, normalmente de xeonllos, coas canelas detrás, ou sentado sobre o sexo e as pernas da parella, mirando cara a adiante ou cara a atrás, e o home ou a muller insire o pene erecto do home na vaxina ou no ano da muller.
-
Harry Potter é o nome dunha serie de sete novelas de fantasía escritas pola británica J. K. Rowling. Os libros narran a vida dun meigo adolescente, Harry Potter, e dos seus amigos Hermione Granger e Ron Weasley, todos eles alumnos da Escola Hogwarts de Maxia e Feiticería. A trama central do argumento xira arredor da loita de Harry contra Lord Voldemort, un meigo escuro que pretende conseguir a inmortalidade, derrocar o goberno máxico coñecido como Ministerio de Maxia, conquistar o mundo máxico e someter os meigos e os muggles, as persoas non-máxicas.
-
A zurrasca eurasiática, comunmente zurrasca e furamatos, (Rallus aquaticus) é unha ave da familia dos rálidos, que se reproduce en zonas húmidas ben cubertas de vexetación de Europa, Asia e norte de África. As poboacións do norte e leste son migratorias, pero esta especie é sedentaria durante todo o ano nas partes máis cálidas da súa área reprodutora. En Galicia é unha ave nativa sedentaria.
-
O picanzo real (Lanius meridionalis) é un paxaro da familia dos picanzos (Laniidae) que ten aproximadamente o tamaño dun merlo (Turdus merula). Esta representado por unhas 10 subespecies nas zonas oeste, centro e sur do Paleártico. Ata non hai moito as formas de L. meridionalis e as do picanzo do norte (Lanius excubitor) eran consideradas como unha especie única, Lanius excubitor.
-
Darío Xohán Cabana Yanes, nado en Roás (Cospeito) o 19 de abril de 1952 e finado en Romeán (Lugo) o 16 de novembro de 2021, foi un multipremiado escritor galego. Cultivou varios xéneros (poesía, novela, conto e ensaio) e escribiu tanto para adultos como para nenos. Foi ademais un prestixioso tradutor ao galego de grandes clásicos da literatura italiana de Dante e Petrarca.
-
Rusia (en ruso: Россия, transliteración: Rossiia), oficialmente Federación Rusa (en ruso: Российская Федерация, transliteración: Rossiiskaia Federatsiia), é o maior país do mundo, estendéndose por case a metade de Europa e por preto dun terzo da Asia. Comprende, alén da porción continental, o enclave de Kaliningrado, no mar Báltico, e unha serie de illas e arquipélagos árticos, entre os cales os máis importantes son a Terra de Francisco Xosé, as illas Nova Zembla, a illa de Kolguev, o arquipélago da Terra do Norte, as illas de Nova Siberia e a illa de Wrangel. Inclúe tamén varias illas e arquipélagos no Extremo Oriente, en particular a illa Sakhalin, as illas Kuriles e as illas do Comandante.
-
A Galipedia é o nome co que se coñece popularmente a Wikipedia en lingua galega. Comezou a publicarse o 8 de marzo de 2003, é unha enciclopedia en liña de acceso libre, con todos os seus contidos en aberto e editados de forma colectiva en lingua galega. O 4 de marzo de 2013, catro días antes do décimo aniversario, superou os 100 000 artigos, e actualmente ten un total de 216.863.
-
Camiños de Santiago de Compostela: Camiño Francés e Camiños do Norte de España
Os Camiños de Santiago de Compostela: Camiño Francés e Camiños do Norte de España son Patrimonio da Humanidade pola UNESCO en España. Foi designado orixinalmente en 1993, e posteriormente foi ampliado e renomeado en 2015. O sitio completo inclúe unha rede de cinco rutas de peregrinación tradicionais do Camiño de Santiago ao seu paso polo norte de España: o popular Camiño Francés, o Camiño Primitivo, o Camiño do Norte, o Camiño Interior e a Ruta de Liébana; así como 16 das estruturas individuais máis "culturalmente significativas", incluíndo edificios relixiosos e civís.
-
La Raíz foi un grupo musical de Gandía (Valencia), España que mesturaba o rock co reggae, o jazz e o hip hop. Esta banda estaba conformada por once músicos de diversas procedencias, repartidos no escenario cunha forte presenza e moito contido lírico nas súas letras. Algunha xente cataloga a súa música dentro dos estilos de "música de intervención".
-
Bashar al-Assad (بشار الاسد), nado o 11 de setembro de 1965 é o presidente de Siria dende 2000, á morte do seu pai o presidente Hafez al-Assad. Estudou oftalmoloxía en Londres, inicialmente tiña poucas aspiracións políticas, o seu pai educara ao seu irmán máis vello, Basil al-Assad como futuro presidente, pero a morte deste en accidente de automóbil mudou a situación, e Bashar converteuse no herdeiro político de seu pai.
-
A música tradicional de Galiza caracterízase tanto polas súas formas (muiñeiras, xotas, maneos, alalás, aturuxos etc), instrumentos (gaita galega, pandeireta e as cunchas, entre outros) e agrupacións musicais. Como música tradicional que evolucionou oralmente, comparte trazos en común coas das áreas veciñas de Asturias, Portugal e León e en xeral coa tradición musical de Europa Occidental.
-
Ahn Gwi-ryeong, nada o 1 de xuño de 1989 é unha política de Corea do Sur e . voceira do Partido Demócrata. Durante a declaración da lei marcial en 2024, viuse a Ahn Gwi-ryeong tentando arrebatar un rifle a un soldado antes de que este apuntáselle brevemente, o que a levou a increpar ao soldado dicindo «Non che dá vergoña?
-
A guerra civil siria (en árabe: الحرب الأهلية السورية: [al-Ḥarb al-ahliyya al-sūriyya]) é un conflito bélico iniciado a principios de 2011 e que aínda se dá na actualidade Siria. Nesta guerra enfrontáronse no seu inicio as Forzas Armadas de Siria do goberno do presidente sirio, Bashar al-Assad, contra grupos armados rebeldes de diversa índole, coñecidos en Occidente como a «oposición siria». Máis adiante, numerosos grupos e combatentes dos «rebeldes» uníronse aos xihadistas do Estado Islámico de Iraq e o Levante —Estado Islámico (abreviado como EI) en galego; ISIS en inglés—, tamén coñecido como Daesh (en árabe داعش), o que lle permitiu a este último expandirse e invadir vastas extensións de Siria desde as zonas que xa ocupaba en Iraq.
-
Catedral de Notre-Dame de París
Este artigo trata sobre a sé parisiense, para a novela véxase: Notre-Dame de París. A Notre-Dame de París, coñecida como Notre-Dame, é a catedral da arquidiocese católica de París. Notre-Dame de París non é a meirande das catedrais francesas, mais é, sen dúbida unha das máis importantes da arquitectura dese país.
-
A seguinte é unha lista alfabética das aves silvestres atopadas na Península Ibérica. Inclúe tanto as especies habituais como as citas ocasionais. Non se inclúen as aves domésticas (como por exemplo a galiña, pavo, ganso ou a avestruz) nin as aves ornamentais que se crían en catividade, aínda que si aquelas que, procedentes desta última situación, escaparon ou foron liberadas e xa se adaptaron á vida en liberdade ou están en vías de facelo.
-
A píldora dourada siberiana (Pluvialis fulva) é unha especie de ave da orde dos caradriformes, suborde dos caradrios e familia dos carádridos, unha das catro integradas no xénero Pluvialis. É unha ave costeira migratoria que se reproduce durante o verán en Alasca e Siberia. Durante a época non reprodutiva, esta píldora de tamaño mediano migra cara ao Pacífico.
-
Iago Aspas Juncal, nado en Moaña o 1 de agosto de 1987, é un futbolista galego. Xoga na demarcación de dianteiro e o seu equipo actual é o Celta de Vigo. Formouse no Real Club Celta, e debutou co primeiro equipo da cidade olívica o 6 de xuño de 2009 nun importante encontro fronte o Alavés onde os seus 2 goles significaron a vitoria do equipo celeste por 2-1, e a conseguinte permanencia matemática en segunda división a falta dunha xornada para a conclusión da liga.
-
Masculino e feminino en galego
Ir ao índice do Curso de lingua galega. Tamén pode consultar a Normativa oficial do galego. En galego os substantivos son masculinos ou femininos.
-
Os fentos, fieito/as, felgos ou folgueiras son un grupo de plantas vasculares (con xilema e floema) que se reproducen a través de esporas e que carecen de sementes e flores. Diferéncianse dos musgos en seren vasculares, isto é, en ter tecidos especializados no transporte da auga e dos nutrientes e en ter ciclos de vida no que os esporófitos son a fase dominante. Teñen talos, follas e raíces como as outras plantas vasculares.
-
Enténdese por lusofonía o intersistema cultural que agrupa as comunidades que comparten como norma sistémica a lingua portuguesa, así como aquelas que se identifican como pertencentes (ou que aspiran a pertencer) a ese conxunto. Así, na lusofonía converxen territorios e comunidades unidos por lazos históricos e por canles de identidade que teñen un vínculo forte e común, a lingua portuguesa, coas súas diversas posibilidades de realización e de actualización.
-
Coñécese como diáspora galega o proceso de emigración masiva do pobo galego que se produciu durante as tres últimas décadas do século XIX ata ben pasada a metade do século XX. Así, entre 1850 e 1960 marcharon cara a América máis de dous millóns de galegos e galegas. Cómpre destacar a importancia deste fenómeno nos contextos socioeconómico, político e cultural da Galicia territorial e da Galicia exterior. Posteriormente, xa na segunda década do século XXI, por mor da crise en Galicia e España, iniciouse unha segunda vaga de emigración galega, principalmente cara a países de Europa (Alemaña e Inglaterra), formada normalmente por mozos con estudos e un nivel cultural medio-alto.
-
O Porsche 911 é unha serie de modelos de automóbil deportivo producida polo fabricante alemán Porsche entre os anos 1964 e 1989. Pertence ó segmento de deportivos con motor bóxer de 6 cilindros colocados na parte dianteira do coche, con tracción ás 2 rodas dianteiras e 2+2 asentos. Os primeiro motores eran de 2'0 litros, e co tempo chegaron os de 2'2 en 1969, de 2'4 en 1971, de 2'7 en 1974, de 3'0 en 1976 e 3'2 en 1983, pasando dunha potencia de 110 CV en 1964 ós 300 CV das últimas versións.
